You are on page 1of 76

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA

http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

S TAY
TRNG V CHM SC CT LAN - CATTLEYA

H NI, THNG 05 NM 2010


----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MC LC
LI NI U................................................................................................................................ 3
NHNG IU C BN V CT LAN - CATTLEYA ................................................................ 4
TI N VI CT LAN............................................................................................................. 11
QUY TRNH TRNG LAN CATTLEYA .Ldl ............................................................................ 14
TRAO I KINH NGHIM TCH CHIT, CHM SC LAN CATTLEYA ............................ 21
MO NH TRNG CATTLEYA ................................................................................................ 26
NUI TRNG HOA PHONG LAN CATTLEYA ........................................................................ 35
CATTLEYA - NUI TRNG, CHM SC V CHO RA HOA................................................. 40
Ti trng v chm sc cho Ct Lan ca ti nh th no................................................................. 47
How I grow and care for my Cattleya Orchids .............................................................................. 47
LM TH NO CATTLEYA RA HOA? .............................................................................. 50
How to bloom Cattleya orchids? ................................................................................................... 50
CT LAN - CATTLEYA ............................................................................................................. 55
KCH HOA CHO CATTLEYA .................................................................................................... 58
Hi p v trng lan Cattleya ........................................................................................................ 60
M S CATTLEYA I LOAN VO VIT NAM ................................................................... 66

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

LI NI U
Nhng nm gn y, th nui trng v thng thc hoa lan tr nn ph bin, rng
khp gp phn to nn mt khng gian xanh nho nh cho cuc sng th cht hp. T tay
mnh chm ti nhng gi hoa lan yu qu tr nn mt th vui thanh nh, gii ta mt
nhc gia bn b cuc sng ca nhng ngi yu lan. Nhng ngi yu lan tp hp nhau
li thnh cc Cu lc b, cc Hi hoa lannhm trao i, chia s kinh nghim nui trng v
chm sc hoa lan, gp phn qung b cho mt th chi p, lnh mnh v b ch vi cuc
sng. C ngi yu lan tht ln rng:
c mong mt khang sn thi
ti ni t vi tri bng hoa
ti th thn vo ra
Ngm hoa lan n nh l gp tin
Du i mt cht u phin
Qun i mt cht bon chen nhc nhn
Ti cng Hoa, Ru vi Trng
Ci tin trn th u bng nh ti.
(Tc gi: L Quang Vn)
Bn cnh cc ging hoa lan c khai thc t mi trng t nhin m chng ta hay
gi chung l lan rng, c rt nhiu loi hoa lan c lai to, ngoi nhp, vi mu sc rc r,
ngt hng thm quyn r lng ngi. Trong s , Cattleya - loi hoa c mnh danh l
N hong ca cc loi lan, v ang c ngi yu lan t khp trong Nam ngoi Bc a
chung, su tm v b sung vo b su tp ca mnh.
C rt nhiu ti liu chnh thng v phng php nui trng v chm sc lan
Cattleya c ph bin khp ni v hu nh ngi nui trng lan no cng c mt vi
tp ti liu gi u ging nghin cu, p dng vi vn nh. Cng vi s pht trin
mnh m ca mng Internet, cc website, cc din n v hoa lan trong v ngoi nc cng
c m ra rt nhiu nhng ngi yu lan rt gn khong cch khng gian v thi gian,
cng giao lu, hc hi, chia s nhng kinh nghim trng v chm sc hoa lan ca mnh vi
bn b gn xa.
Sau mt thi gian tm hiu v lan Cattleya trn cc din n, cc website trong v
ngoi nc, ti su tm c mt s bi vit v hnh nh qu v phng php nui
trng, chm sc v thng thc lan Cattleya. Nay xin tp hp li y trong cun s tay nh
ny, hi vng chia s nhng ti liu qu cng nhng ngi yu lan cha c iu kin v thi
gian giao lu trn mng internet.
Mc d ht sc c gng bin son chnh sa li cho ph hp vi ngi c,
song bn thn ngi bin son cn nhiu non km v kin thc cng nh kinh nghim, nn
chc chn khng th trnh khi nhng thiu xt nht nh. Knh mong qu c gi thng
cm v gp tp ti liu nh ny c hon thin hn.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

NHNG IU C BN V CT LAN - CATTLEYA


Trn Mnh - CLB Hoa lan HN (Su tm v bin son)

I - NGUN GC TN GI LAN CATTLEYA - N HONG CA CC LOI HOA


Nm 1818, William Cattley, mt nh chuyn nghin cu thc vt nhit i ngi Anh, lc
by gi ang lm vic Barnett, nhn c mt kin hng ton cc loi thc vt c gi
v nc t Brazil. ng thy mt loi cy c l l dng bc v chn cc cy c trong kin
hng. ng em trng cc cy l trong vn m ca mnh.
n thng 11 cng nm, cc cy l tr hoa. Nhng o hoa gy sng st cho gii qu
tc Anh v v p rc r, m hn cng mi hng tht quyn r. Rt nhanh chng ngi ta
t cho chng ci tn N Hong Ca Cc Loi Hoa The Queen of Flowers.
n nm 1821, Dr John Lindley, mt nh phn loi thc vt c William Cattley nhn vo
lm vic thay th Sir Joseph Banks, mt, tip tc cng trnh nghin cu m t v phn
loi thc vt trong b su tp ca Cattley; v Lindley ly tn ca Cattley t cho cy N
Hong Ca Cc Loi Hoa l Cattleya labiata (labiata ting Latin c ngha l Cnh mi hoa
tuyt diu) vinh danh ngi u tin u chu trng n ra hoa.
II - PHN LOI
V phng din ngoi hnh Cattleya c th chia lm hai nhm
1. Nhm mt l
Mi cy ch mang mt l trn nh. Nhm ny thng cho t 1-6 hoa trn mt pht hoa.
Hoa rt ln vi mu sc rt rc r v thm, v d nh Cattleya eldorado, gaskelliana,
labiata, lueddemanniana, mendelii, mossiae, percivaliana, schroederae, trianaei
warscewiczii ..

.
Cattleya eldorado

Cattleya gaskelliana

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Thn ca nhm ny cao khong 8-30cm, l thng xanh m dy, dai, di khong 20cm,
rng n 7cm. Pht hoa mang hoa rt to c th ln n 25cm ng knh. Cattleya labiata
v trianaei l loi tiu biu nht trong nhm vi nhiu loi ph.

Tuy nhin bt c ci g cng u c s ngoi l. S ngoi l y l Cattleya luteola mc


d thuc nhm Cattleya Mt l nhng li c thn nh v hoa cng nh.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Nhm hai l
Mi cy mang 2 hay 3 l trn nh. Nhm ny thng cho hoa nh hn v mc thnh tng
cm
nh
Cattleya
aclandiae,
amethystoglossa,
aurantiaca,
bowringiana,
harrisoniana,intermedia, leopoldii, schilleriana, skinneri, walkeriana ...

Cattleya aurantiaca
Thn ca nhm ny m hn nhng rt cao, trung bnh cy cao khong 60cm nhng c loi
cao n 1,5m, mang 2 hoc 3 l trn nh. L cng nh hn, di khong 20cm, mu xanh
nht.
Pht hoa vn cao t mt bc xanh trn nh, mang nhiu hoa c khi ln n 15 hoa. Hoa
nh hn, ch khong 10-15cm ng knh v cnh hoa cng thng thun di hn.
Trong nhm Cattleya hai l ph bin nht l Cattleya skinneri

Cattleya skinneri
Cattleya skinneri c Bateman phn loi v t tn vinh danh nh thm him v chuyn
sn lng thc vt ni ting George Ure Skinner.Cy thuc loi ph sinh trn cnh cy, c
khi sng trn cc vch . Thn cao n 50cm mang 2 l hnh bu dc di 10-20cm, rng 36cm trn nh. Pht hoa ra t mt bc hnh l trn nh cc cy trng thnh, mang 4-12
hoa mu hng tm, ln n 8cm. Mi hoa hnh ng loe ra vi hng mu trng kem.
Cattleya skinneri c nhiu loi ph nh trng tuyn, hoc trng vi hng mu tm. Cattleya
skinneri rt c cc nh lai to lan a chung dng lm ging cn bn lai to v chng
rt kho v mau hoa.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Cattleya lai to
Cattleya hardyana l ging lai t nhin gia Cattleya dowiana var aurea v Cattleya
warscewiczii c tp on ca Hardy tm thy nm 1886 v a v Anh, khi cy tr hoa
c t tn ca Hardy. Sau vn m ngi ta cng lai to gia hai ging trn v
c kt qu tng t.
Trong thin nhin ngi ta tm thy kh nhiu loi Cattleya lai to t nhin nh Cattleya
guatemalensis c Linden v Reichenbach tm thy Guatemala, n l kt qu ca s th
phn t nhin gia Cattleya skinneri v Cattleya aurantiaca. Sau t lu Honduras, Ames
v Correll tm thy mt ging Cattleya m h t tn l Cattleya pachecoi, thc cht n
chnh l Cattleya guatemalensis.
Hoc nh Cattleya brasiliense l ging lai t nhin gia Cattleya bicolor v Cattleya
harrisoniana.
Ging Cattleya lai nhn to u tin l Cattleya Hybrida c tp on Veitch ng k bn
quyn ngy 1/1/1863. Cattleya Hybrida c nhn ging gia Cattleya guttata v Cattleya
loddigesii.

n nay ngi ta lai to ra hng ngn ging Cattleya mi hnh dng v mu sc, trong
rt nhiu ging c cc nc in ln tem.
Cattleya Carpa = C labiata x C amethystoglossa
Cattleya Francis = C Bow Bells x C Swan
Cattleya Fabia = C labiata x C dowiana
Cattleya Frasquita = C velutina x C bicolor
Ngi ta khng nhng lai to cc ging Cattleya mi trong cng mt chi m cn lai chng
vi cc chi hoa khc trong cng mt ph h nh Laelia, Brassavola, Sophronitis ..

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Cattleya x Brassavola = Brassocattleya (thng c vit tt l BC)


Cattleya x Laelia = Laeliocattleya (LC)
Cattleya x Sophronitis = Sophrocattleya (SC)
Cattleya x Schomburgkia = Schombocattleya
Khng nhng th, ngi ta cn lai 3 chi thm ch 4 chi trong cng mt ph h vi nhau nh:
Cattleya x Brassavola x Laelia = Brassolaeliocattleya (Blc)
Cattleya x Laelia x Sophronitis = Sophrolaeliocattleya (Slc)
Cattleya x Brassavola x Laelia x Sophronitis = Potinara (POT)
Hoc c nhng t hp lai phc n ng kinh ngc nh SLC Estella Jewell c lai to qua
rt nhiu th h ca 16 chi loi khc nhau.

CATTLEYA - QUC HOA


L N Hong Ca Cc Loi hoa v xut x Chu M Latin, nn c 3 quc gia min
Trung-Nam M chn Cattleya lm quc hoa ca mnh l:
1. Costa Rica Cattleya skinneri v Costa Rica cng l quc gia pht hnh mu tem hoa lan
u tin trn th gii vo nm 1938.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Colombia Cattleya trianae

III - CHN GING CATTLEYA PH HP!


Do vy, cn tm hiu c ngun gc xut x ca cy Catt m mnh mua, n cng l yu t
quyt nh n vic n c hoa ti ni bn trng hay khng?
VD nh: cc ging Catt trong min Nam nhp t Thi Lan, yu cu thi gian chiu sng
trong ngy kh di mi c th cho hoa, nu nh trng ngoi Bc th rt kh c th cho n ra
hoa c.
Mun c hoa Calleya quanh nm hy chn cc loi nguyn ging sau y. Nhng cy lai
ging s nh hng di truyn ca cy cha hoc m.
X = Xun, H = H, T = Thu, D = ng
(ngun t liu: www.hoalanvietnam.org)
LOI MT L
Cat. dowiana
eldorado
gaskellina
labiata
lawrwenceana

H-T
H
H
T
X-H

Cat. luteola
maxima
medelii
mossiae
percivaliana

T-D
T-D
X
X
D

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

lueddemaniana
rex
trianaei
warcewiczii

T-D
D
D
H

quadricolor
schroederae
warneri

D
X
D

H-T

Cat. amethystoglossa

H-T
T
T
H-T
T-D
H
D-X
D-X
H

bicolor
deckeri
elongata
granulosa
intermedia
loddigesii
schillerriana
velutina
walkeriana

T-D
T
H
H-T-D
X-H
H-T
H-T
X-H
-X

LOI HAI L
Cat. aclandiae
auriantiaca
bowringiana
dormaniana
forbesii
guttata
leopoldii
nobilior
skinerii
violacea

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

10

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

TI N VI CT LAN

Bi v nh: Tun Kit


Nh li cch y khong hai mi nm, qu ti bt u r ln phong tro chi lan ngoi. Cattleya
dn dn th ch cc nng Thu tin, D ht, Cm bo, B cp...Tuy rt t nhng ngi no
cng c kim cho c vi chc chu trang im cho vn lan ca mnh. u dn chi lan
cng trm tr ngi ca v nhng o hoa rc r, kiu sa, to hng thm ngo ngt, qu phi...Thc
s ti sng s khi ln u tin nhn thy hoa Cattleya vn nh bn cnh. Lng lng lng nim
cm xc...
...Vui hoa thng nguyt i tri k
i m men lng trn tnh si...
V t ti quyt nh n vi nng tin kiu dim y !
Vng ! chnh Cattleya ly mt ca ti bit bao thi gian v cng
sc. K thut nui trng, chm sc, tch chit....Cattleya a ti
vo m hn trn . Tht bi ny ni tip tht bi kia v nhiu
ln lm ti nn lng. Vo thi im y sch hng dn trng lan rt
him. Nhng ngi m ti quen bit cng ang trong giai on my
m, tm hiu. Kh qu !
Nhng m :
...Hng trn l o th khng tic
Ch tic tri m t i l.
( Minh c - Triu Tm nh )
Chnh s am m gip ti vt qua bao th thch v cho ti nhiu ngi bn tri k. N hoa
Cattleya u tin h n trong vn ti l Blc. Amakee Tipmalee . V cha c kinh nghim, nn
sc hoa v kt cu cn nhiu kim khuyt, hoa cng rt nh nhng l c m, l hnh phc ca
mt thi chp chng bc vo ngh phi khng cc bn ? Hoa n ri li tn, sc lc cn kit
dn v ... cn ma u ma cp i nng tin ca ti. Lng tru nng ni bun.
...Ging ging sng khi m ging
Vn xanh m l khc nng bit ly...
Ln li ng xa, n tn cha Huyn Khng, mt a im trng
lan ni ting ca qu ti lc by gi, tm s hc o.
Nhng...than i ! Cng ging nh vn lan nh mnh, ch ton lan
rng v H ip. Ngi trng lan li rt bn rn vi cng vic ca
mt s tr tr. Vng v thm vi vn lan khc trong thnh ph,
qua s gii thiu ca bn b cng chng thu thp c g thm.
Thm nh, th l ht ! c m c c mt vn hoa Cattleya
y sc mu v hng thm quyn r tng chng tt ngm
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

11

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

trong ti. Th nhng, nhn mt chuyn tham quan cng bn b


ng nghip vo thnh ph H Ch Minh, tnh c ti c mt
mt ngi bn ng hnh tng quyn sch " K thut nui trng
hoa lan ". nh trng lan Cattleya li ny sinh trong ti.
ng mt tri cha n
Nhng vng ng h
Bng ti dn tan
Ti say sa c tng trangtng trang mt. i ! ci th gii hoa lan y b n. T cch phn loi,
t tn cho n cch nui trng : nh sng, nhit , m, ti nc, bn phn, tch chit, cy
m, gieo htsao m phc tp, ng ngng n th !
Chuyn tham quan y li trong ti nhiu k nim. Ngi bn ng hnh dn ti n thm
mt s vn lan ln cn thnh ph. Trc mt ti l cnh ng lan y p nhng cnh hoa
Mokara, Vandaang khoe sc ci a vi nhng tia nng ban mai m u cho mt ngy mi
ang n. Thoang thong u y hng Cattleya nh nhng quyn vo hn ti. Ti m mn, m
sayv ao c c c mt phn nh trong khong tri mnh mng y. Ti v ngi bn ng
hnh tn T tr thnh i bn tri k t do . Sau ny ti mi
bit T l ngi rt c uy tn v giao lu rng vi cc ngh nhn
trng lan cc tnh min Nam. Chnh v vy, qua T, n u cc
anh, cc bc cng m rng vng tay m ti vo lng, cho ti nhiu
kinh nghim qu bu. Hn hai mi n v v mt s chu
Cattleya c cc anh, cc bc nhng li lm ti v cng phn
khi, ho hc. Ngy y ti cha bit nhiu v Cattleya nn chng
quan tm g n tn ca chng. Nh cc anh, cc bc chn cho
mi th mi mu, hoa ln v d trng l mn nguyn
Kt thc chuyn tham quan, ti tr v qu, p dng nhng kin thc c bn c trang b trong
nhng ngy qua, tn trang li mnh vn b xu ca mnh. Trc ht l thay i gin che, hng
m ca, dch chuyn mt s v tr treo lan v bt tay vo trng hai mi n v va c. Mnh vn
tr nn ngn np, thong mt. Nhng n v mi trng, tuy vo ni im mt, bn di c h nui
c nhng vn t t teo tp li, khng bit ri s ra sao ? Ti hi hp, ch i.
Cht mt sng nng nhn qua k l
Ny mt sinh, r ln phn diu k
Em bng tnh khin hn ti cng tnh
Vun cht trng xy nh mi cho em
Bnh xe thi gian quay u theo nm thng. Cc chu lan ngy mt ln... Ri ngy y cng n,
nhng bng hoa xanh vng tm ln lt thi nhau ua n. Bn chn tr m bc, bn b i iu
bnh lun v hoa v tng nhau dm ba cu i.
Thc hin c m, ti sn lng khp mi ni tm thm ging mi. Lc u l nhng ging xut
x t Thi Lan nh : Blc. Lucky Strike, Blc. Lisa Ann, Blc. Haadyai Delight, C. White
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

12

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Diamond...v sau l nhng ging n t i Loan nh : Blc.


Chunyeah, Blc. Shinfong Louhyang, Blc. ChiaLin, Blc. Tainan
Gold, Blc. Sangyang Ruby, Pot. Shinfong Beauty, Lc. LongRiver
Compton....V by gi, v vn nhng ging mi c lai to t
nhng cy cha m trn, khin ti khng ti no nh ni. khi
nhm ln, ti phi c nh m s nhng cy c nhp v t cc
ca hng Kim Ngn, Hoa Phng, Minh Hu...
Chic a thn sinh hc to nn bao iu k diu. Nhng o hoa tng chng chng bao gi c
lm cho khch thng ngon phi thn th , m mn.
...Bm vn cnh bm bao mng o
Ai th hn ai mt bng hnh...
Hin nay phong tro nui trng hoa lan nhn rng khp mi ni. Cc nh khoa hc nghin
cu n tng chng loi ca tng ging, tng loi. Cc thng tin trn sch bo, internet...cng
ph bin rng ri k thut nui trng hoa lan. V vy vic nui trng hoa lan thng ngon
khng cn kh khn nh trc y. Mong rng hoa lan ngy cng t im thm ci hay, ci p v
nng cao gi tr tinh thn cho mi ngi.
Hy vng th h con chu ca chng ta s l nhng ngi to nn t bin mnh m. Ngnh nui
trng hoa lan s l mt trong nhng ngnh mi nhn thu nhiu ngoi t v cho t nc.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

13

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

QUY TRNH TRNG LAN CATTLEYA .Ldl


Ks. Nguyn Trung i ngun:
http://www.dalat.gov.vn

I. c im sinh trng :
Ging Cattleya c ngun gc vng nhit i chu M, phn ln vng ni, cao t 600
- 1800 m. Gm 60 loi nguyn thu v v s loi lai trong cng mt ging hay vi ging
khc. Chng c gi l hong hu ca lan v v p huy hong v a dng.
Cattleya l loi ph sinh, c gi hnh cao trung bnh, trn hay hi dp, thng to mp
gia, hai u hp li. Cc gi hnh hi kht nhau, lc non c b mu xanh bc li, lc gi
cc b kh tr nn c mu trng bc. mi nh ca gi hnh c 1-2 l kh to, dy, dai,
bn, khng c b l. Pha trong l, ngay nh ca gi hnh, khi c hoa th c mt ci mo m
ta gi l li mo bao bc n hoa bn trong. Pht hoa mang t 1-10 hoa to, c mu tm,
vng, trng. Mi hoa c 3 l i hu nh bng nhau, v hai cnh hoa bn lun to hn l i,
c khi rt to. Mi to, 3 thu vi thu bn rng ln c mp cong v trn che kn tr, thu
gia tri ra rng ln, mp nhn hay gn sng, i khi khng phn bit c 3 thu r rt.
Tr kh cao, hi cong, u tr l nh c c np che. Bao phn gm 2 bung, 4 khi phn
xp thnh tng cp, phn khi c hnh a mu vng, mi ci c mt v phn cong nh.
Ngi ta thng phn ra hai nhm :
-Nhm 1 l : ch c mt l trn mi gi hnh, thng mang t 2-6 hoa ln, mi sc s.
-Nhm 2 l : thng mang 2 l trn mi gi hnh, c hoa nh hn nhng nhiu hn (hoa
chm), mi nh hn v dy hn.
II. Cch trng Cattleya :
Thng trng Cattleya vo chu t nung chn vi cht trng l dn, than, gch b, x da,
ru Sphagnum.
u tin phi lm thong y chu bng cch cc cc than to, hay nhng ming gch vn
hoc nhng que tre hay g gc cho phn y, bn trn l cht trng.
Cht trng thng phi c x l v phi trn vi 10% phn chung hoai mc theo th
tch v khong 1-2% super ln. i vi vng c kh hu lnh nh Lt th gi th trnh
qu thng thong v nhit lnh vo ban m s lm cho cc u r ui i v b r teo
dn, cy pht trin km, ngc li gi th qu b th cy d b thi r vo ma ma. Mt gi
th vi phn y tht thng thong v phn b mt hi kn th rt tt cho s pht trin ca
Cattleya.
i vi cy con c to ra qua con ng nui cy m th phi tri qua giai on nui cy
nh m, khi cy pht r cng cp th mi trng vo chu.

K thut trng cy ng nghim :


----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

14

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

i vi Cattleya c to ra bng con ng nui cy m th sau khi cy c rt ra khi


ng nghim cn thao tc nh nhng trnh lm tn thng r hay t r, ra tht sch cc vt
thch cn li trn r xong ngm ton b cy vo dung dch thuc Kasumin 2gam/lt khong
5 pht. Vt nh cy ra v ro trong mt chun b trng . Lt cht trng ph bin l
dn mt, dn ny cn c ngm nc v x k t 2-3 ln cho ht cht c trong dn,
xong x nh. Dng dn x nh ny b xung quanh r cy cy m vi rng v di gp i
r, xp nh nhng nhng cy ny vo khay m di y tri sn mt lp dn khng
lm tn thng r.
Chm sc : Cy nui cy m cn gi m lin tc trong vng 7 -10 ngy u tin sau khi
trng, m khong 75-80 %, khng kh qu v cy mt nc s cht, v khng m qu v
d gy thi c cy. Tuyt i khng c ti vo bui ti v s lm cho cy d thi nhn,
thng dng bt phun sng khong 4-5 ln trong ngy v tu thuc vo thi tit. Cy phi
c t vo nh c mi che bng tn sng vi sng khong 40 -50% l thch hp. Sau
khong 15 ngy khi thy u r pht trin th gim dn lng nc phun cho n khi bnh
thng. Trong thi gian ny tin hnh phun phn bn l c thnh phn N:P:K=30:10:10
khong 5ngy/ ln. Tin hnh phun thuc phng nm nh Ridomil Gold 20g/ 10 lit, 1 tun
phun 1 ln, ch phun thuc dit cn trng khi pht hin thy hoc theo nh k 15 ngy/
ln (c th l c sn, nht, rui nh...). Chm sc trong nh m khong thi gian t 1,5 -3
thng l c th chuyn cy m ny vo chu ln v chm sc bnh thng.
i vi cy c tch chit th tch chit sang chu vo lc chi mi pht trin khi c r l
ra gc. Nu cy c nhiu hng pht trin th tch chng ra 2 hay nhiu n v trng.
Mi hng l mt n v, mi n v t nht phi c mt gi hnh gi vi mt chi mi th
cy pht trin tt hn. Trong trng hp c mt chu ln v sang qua mt chu ln hn,
mun cho cy pht trin thnh nhiu hng th sau khi thay chu, cy phc hi th dng dao
tch 2 tp mt v nguyn nh vy gip cy pht trin thnh nhiu hng, c thm nhiu
chi mi cng trng thnh 1 lc nn khi c hoa s cng mt lt rt sum s. Cattleya ch
cho hoa cc gi hnh mi, v cc gi hnh c d c xanh tt vn khng cho hoa.
Khi sang chu hay tch chit phi ct b r gi cht, cn cc r kho phi gi gn cn thn,
nht l phn u r cc chi mi khng c ng chm vo. Buc cc t st mp chu
cho tht vng, hng pht trin vo gia v phn cn hnh phi phi by ln mt cht trng.
Lp mt trn ca cht trng cng phi c nn cht khng cho cy lay ng lm tn
thng n s pht trin ca r.
a s Cattleya chng chu vi mi iu kin min sao r thong, cht trng khng h mc
lm thi r. m thch hp l 50 - 80%. Lc cy pht trin cn ti nc nhiu hn so vi
khi cy ngh. S ngh Cattleya rt kh quan st, nhng cy Cattleya c hoa vo ma ma
th thng c k ngh ko di 6 -8 tun, lc cc gi hnh pht trin y , khng c
chi mi, khng c r mi hot ng. Tri li nhng cy Cattleya ra hoa vo ma kh th
khng c s ngh.
Cattleya cn nhiu nh sng, nh sng ph hp l khong 50% tr ln. Nu Cattleya kh ra
hoa th tng nh sng v tng bn phn c nhiu ln. Biu hin ca mt cy lan tha nh
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

15

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sng l l c th b chy hoc mu vng, cy ln thp v rt cng cp, ngc li cy thiu


nh sng c mu l xanh m, dng cy yu ui v rt d ng. Cy lan Catttleya c mu
xanh nht nh mu vng hay tm l cy c trng ni c va nh sng. Phn bn cho
Cattleya thng c nng thp hn so vi phn bn cho Dendrobium, Vanda hay
Cymbidium.
Cattleya l loi lan c th sng c vng nng v vng n i v c bit y l ging
rt thch nghi vi iu kin kh hu Vit Nam vi mt bin rt rng. Chnh v th n
c trng v pht trin mnh khp ni: Cc tnh pha Nam, cc tnh pha Bc v ngay c
trn vng cao nguyn.
Nhit l tng cho Cattleya l 21 C vo Ban ngy v 16 C vo ban m. Vng
thch hp cho loi ny l vng Bo Lc. D vy lan Cattleya vn c th sinh trng v pht
trin mt nhit cao hn nhit l tng l 80C vo ban ngy v 50C vo ban m.
Nhng nhit l tng vn gip cy sinh trng vi iu kin tt nht, c th l lt.
Mc du cc nh vn t s dng phn bn, nht l phn v c nhng Cattleya vn pht
trin vi kch thc ln hn so vi cng loi trong iu kin thnh ph H Ch Minh.
Ngoi ra lan Cattleya cng pht trin tt nhng vng c kh hu ma ng vi nhit
130 C vo ban ngy v 100C vo ban m. Tuy nhin vng lnh mt nn trng loi
Sophro Cattleya v loi Sophrolaelio Cattleya th s ra hoa ca cc loi ny u n hn.
iu ny l do cc ging lan Cattleya c xut pht t 2 ngun: Mt ngun t vng kh
hu nng m ca Brazin v mt ngun t vng i ni cao nguyn Columbia v Mexico.
vng lt v thng xuyn c khng kh m nn ch ti nc 1-2 ln/ tun tu theo m
ca gi th vo ma nng v hon ton khng ti nc vo ma ma.
Nhu cu phn bn i vi loi lan Cattleyya: Cc loi lan Cattleya c th ra bng bt k
ma no trong nm vi iu kin b phn sinh dng kh nng pht trin thnh mt gi
hnh mi. Chnh v th vic bn phn cho lan ngoi mc ch duy tr s sinh trng v pht
trin cho lan cn nhm iu khin s ra hoa cc loi thuc ging ny (tr mt s rt t ra
hoa theo ma).
Cattleya l loi thc vt sng ph sinh do vic bn phn cho lan bng phng php phun
sng th hiu qu hn nhiu so vi phng php ti thng vo gi th trong chu. Phn
s dng l phn bn l c cng thc N:P:K l 30-10-10 c phun theo nng khuyn co
ca tng loi trn nhn vi cng l 2 ln/ tun. Khi cc gi hnh chm ra n hoa th s
dng phn bn c cng thc l 10-20-20 vi cng nh trn.
Nu cy Cattleya ca bn sc kho v bt u mc chi mi, bn mun cho n tr
bng vo 3 thng ti th dng phn 6-30-30 phun cho cy 2ln/tun.
C th dng phn v c hn hp vi phn hu c vi nng long hay cc sn phm phn
bn l c ngun gc sinh hc nh: Rong bin, tinh c, agostim... rt tt cho qu trnh sinh
trng ca cy. Vitamin B1 vi nng 0,01% phun 1ln/tun cng c tc dng thc y
s tng trng ca cy.
Trc ma ngh tng trng ca Cattleya 1 thng, trong thng 3 nn bn cho lan loi phn
10-20-30 to s cng cp cho cy trong ma ngh thng 4, v trong thng 4 nn ngng
ti hon ton.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

16

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ma ngh ca Cattleya: Cattleya l ging lan c ma ngh, iu kin kh hu Vit Nam ta


nn cho cy ngh mi nm 1 thng. Ma ngh ca Cattleya cc tnh pha Nam l trong sut
thng 4, cc tnh pha Bc trong thng 1, cc tnh t Thun Hi n Tha Thin Hu th
ma ngh trong thng 8.
Trong ma ngh, cy khng i hi dinh dng v khng ti nc (v th ma ny nn
cy vo ch kh v mt) nn ch duy tr lng nc cy sng, tng che sng ln
10% v nhit thch hp trong ma ngh cng thp cng tt, khong 100C cho vng lnh
v 250 C cho vng nng.
Thay chu v nhn ging Cattleya :
Lan Cattleya pht trin rt nhanh do vic thay chu phi c thc hin ti a l sau 2
nm k t lc trng. Vic thay chu nn tin hnh ng thi vi vic nhn ging. Khi quan
st thy gi hnh bt u mc ra khi mp chu th nn thay chu. Vic thay chu tt nht
nn tin hnh vo u ma ma th cy s pht trin rt mnh.
Nn ct tch cy vo lc 4 thng trc ma ngh v nguyn ti ch, trt sn vo vt ct
v phun hn hp BA 1ppm +vitamin B1 20mg/l. Khi n ma ngh mi cy tch s c mt
gi hnh trng thnh chu ng trong ma ngh, khi ma ma n ta tch mi cy v
em trng sang chu mi.
Mun thay chu Cattleya ta ngm chu vo mt chu nc c pha thuc tr ru, trong vng
t na gi n 1gi cc r s trc ra. Dng ko nhn kh trng ct b nhng r thi v
nhng r qu di ch cha li mt on 10cm. Cui cng ct cht cy lan vo chu mi v
t chu vo ch m mt cho n khi ra r. Lc mi bt u cho gi th vo chu v a
chu v v tr c. C th dng dung dch NAA 1ppm phun vo giai on u.
Lan Cattleya c th nhn ging bng cch tch chit 3 gi hnh mt, nu tch chit di 3
gi hnh th cy s pht trin rt yu. Nu Cattleya b bnh th mt trn cn hnh s b thi
i, cy s khng to chi ngn v s to thnh chi bng ht go hnh thnh trn gi hnh
ni tip xc vi cn hnh cy s rt yu v kh c th ra hoa c.

Phng tr su bnh cho Cattleya:


I. Su hi
1. Rp son (Scale insects) : L loi rp c v mu nu che ch cho c th rp. Cc loi ny
thng bm vo l, gi hnh v ngay c trn cn hnh ht nha. Nguy him hn l cc
loi ny s bm vo nhng mt ng ht nha lm cho cc mt ng b cht i. Cc loi ny
phi phng tr thng xuyn nu khng s sinh sn rt nhanh v gy tc hi cho vn
khng t. Phng tr bng cch tiu dit bng tay, dng cc thuc mnh nh Regent,
Lannate, polytrin,... theo nng khuyn co.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

17

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Dn cnh v b tr (Thrips): Thng xut hin trong cc gi th c cu to bng x


da, v cy mc, dn vn hoc do s dng qu nhiu cc loi phn hu c di dng xc
nh: Bnh du, phn bo,... c th dng cc loi thuc st trng nh Bassa, confidor, ... s
dng nng theo khuyn co trn bao b , nn phun nga 2ln/ thng.
3. c sn, nht : Ph hoi r non v tit ra nhng cht lm thi cc chi mi mc. Cn ri
thuc dit sn nht vo nhng khi c thi tit qu m.
4. Nhn (red spider mites): L cn trng rt nh, khng di hn mm, di knh lp
quan st c dng nh con rp, c 8 chn, nhn khi cn non thng c mu vng, con trng
thnh chuyn sang mu . Xut hin nhiu vo ma kh, t hn vo ma ma. Sng n np
di l gi thnh tng m, ni nhn n np l bin thnh nhng chm trng nh sau ni
vi nhau bin thnh mu en v ho tn. Rp sinh si v pht trin rt nhanh, khi pht
hin phi dit tr ngay nu khng cy s ngng pht trin. Phi dng thuc thng xuyn v
lin tc dit c con gi v con trng, cc thuc thng dng phng tr nhn l:
Commite, Nissorun ... dng theo liu lng khuyn co trn bao b v thi gian xt tt nht
vo lc 8-9 gi sng khi c nng th hiu qu tiu dit cao.
5. Ry bng (Mealy bugs): C c th mm nhn, bn ngoi c bao bc bng mt lp
mu trng ging nh bng v bng nh sp. Trong phn ca rp bt ny nh kin n v
tha trng i khp ni v l ngun thc n ca nm b hng (Sacty molds). Nm ny khng
lm hi n cy, trn l nhng ni c nm mc th khng nhn c nh sng quang hp.
Khi rp bt ht nha cy lan, chng thng tit ra mt s cht c lm cho cy lan ngng
pht trin, xung quanh ch nm mc c mu vng v l s kh ho. Rp bt c tr bng
cc loi thuc su, rp nhng phi pha cng vi cht dnh phun mi c hiu qu.
II. Bnh do nm :
1. Bnh thi en (black rot)
Thng gp vo ma ma nhng vn c m cao hoc ti nc qu nhiu. Bnh ny
thng gy thit hi nghim trng, cy thng cht nhiu v nhanh chng, nht l i vi
cy con. Bnh ny thng xut hin gc v r sau lan dn ln thn cy. Ban u pht
sinh chi non lm chi non thi v c mu nu, khi cm vo th ri khi thn d dng,
mm nhn v y nc. Cattleya u tin bnh thng pht sinh t r, gc ri lan nhanh
ln thn. Cy s khng thi hay ri ra nh Dendrobium Pompadour nhng chng s kh
v cht ngay trn chu, cy b bnh s lan nhanh sang cy khc. Nguyn nhn l do nm
Collectotrichum sp v Phytophthora sp, nhng phn ln l do nm Phytophthora sp. gy ra.
Vic bn phn ho tan khng ht khi ti cho cy s lm cy bm ngn v lm nm bnh d
gy hi. Ngoi ra trong ma ma, nu ti phn c hm lng m cao cng l nguyn
nhn gy bnh.
Bin php phng tr: cy con thng d b bnh hn, nn tch cy b bnh ra ring v s
dng thuc nga cho nhng cy cn li bng cch phun hay nhng c cy vo dung dch
thuc nm. cy ln th ct b phn b thi, nu thi t th rt b t v phun thuc nm
vo. Cc thuc dit nm c th s dng la: Kasumin, TopsinM, CuzateM8, Score, super
Tilt,... theo nng khuyn co trn bao b.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

18

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Bnh m vng (Anthracnse)


L c chm trn mu nu , nu chy ri lan rng ra thnh nhiu vng trn ng tm, sau
cng s kh chy. Du vt to nh tu theo tng loi lan v tu theo tng mi trng m
nm pht trin, nu ma nhiu th l s b thi ngay. Nguyn nhn l do nm Glocosporium
sp. v Collectotrichum sp. gy ra. Bnh thng xut hin vo ma ma nn phi phng
nga trc, thng x l bng cch ct b l b bnh v phun cc loi thuc nh:
Mancozep, Dithal, Vicaben,... theo nng khuyn co.
3. Bnh kh l (Leaf blight):
Bnh ny thng gp nhiu nh bnh m vng, hai bnh ny thng pht sinh cng mt
lc nn bnh ny cng trm trng hn. Lc u bnh lm cho l b kh v bin thnh mu
nu nht, thng khi u bng mt chm en trn l, c th t u l kh dn vo hay t
gc l lan nhanh ln ri kh ht c l.
Nguyn nhn l do nm thuc ging Phylostica, thng pht trin do bo t v pht tn
trong khng kh nh gi.
Bin php phng tr: Phun thuc Score hay Super Tilt, phun 5ngy/ln cho n khi cy ht
bnh.
4. Bnh ho r (Wilt):
Bnh ho r l bnh thng thng nhng khng km phn quan trng. C th ni rng tr
a lan khng b bnh ny v n l tr ngi ln cho nhng ngi trng phong lan.
Hin tng: R kh dn, cy cn nh gp bnh ny c hin tng l a vng t di ln v
cht c cy. i vi cy pht trin tt th cy khng cht nhng r b kh mc v s lm
cho cy chm pht trin, nu r kh nhiu th cy cng yu nhiu.
Nguyn nhn: Do nm Selectrotium rolfsii gy nn, cn gi l nm hch, nhng hch ny
c th tn ti trong mi trng rt lu, khi c iu kin m v nhit cao nhng hch
ny pht trin thnh si nm v gy bnh rt nhanh, nu khng cha tr ngay th c th lm
h ht c vn.
Bin php phng tr: C th dng cc loi thuc nh Anvil, Sumi eight, ... phun vo phn
gc r, phun 2 ln/ tun khi bt u chm bnh.
III.Bnh do vi khun
1. Bnh thi mm(Soft rot):
Hin tng: T mt chm nh bt ngun t mt du bm trn ngn l do git nc ma qu
mnh gy ra ri lan nhanh thnh mu nu nh b phng nc si, ch cn s tay vo mt t
thy dnh tay, sau s thi ht c chi.
Nguyn nhn: Do vi khun Erwinia Carotovora gy nn, thng gp nhng vn c
m cao, chm sc khng y v pht trin mnh vo ma ma. Thng vi khun ny
xm hi n cy qua cc vt thng hoc qua vt cn ca su b v ly lan rt mnh, cy c
th cht sau 2-3 ngy nhim bnh.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

19

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bin php phng tr: Ct phn b thi ri em c cy ngm vo dung dch Kasumin 5g/lit
trong vng 15 pht hoc dng Agrimycin. Ngng ti nc 2-3 ngy sau khi xt thuc.
Trong trng hp b bnh nng, nn ly cy ra khi chu ri ngm vo nc thuc trn, sau
chuyn sang qua chu mi. Gi ng chu lan b bnh dng dung dch formol t l 1:50
pha vi nc v ra sch. Sau cn phun xt li ton b vn lan vn lan hon ton
ht bnh.
2. Bnh thi nu (Brown rot)
Hin tng: ging lan Cattleya xut hin nhng chm mu xanh m trn l, vt bnh
hnh trn, lan rng rt nhanh. T bo ni vt bnh bin thnh mu nu hay en, mm nhn
v cha y nc. Nu lu cc vt bnh ny s lan ra c cy rt nhanh. Cattleya th du
hiu bnh thng gp l v kh lan xung thn cy hn.
Nguyn nhn: Do vi khun Phytomonas gy ra cng vi s tn thng c hc trong ma
ma.
Bin php phng tr: Hn ch cc nguyn nhn gy tn thng c hc cho cy trong ma
ma, gi cho vn lan khng b qu m. Dng khng sinh trong nng nghip nh
Agrimycin phun cho c vn v ngng ti nc 2-3 ngy. C th dng 1gram
Streptomycin+2vin Tetracylin 500 ho tan vo 1,5 lt nc tr bnh cho cy.
IV. Bnh do virus
Cc biu hin ca vn lan b virus thng thy nh l c m trong, mu xanh khng u,
c ch xanh nht, c ch xanh m. Hoa c mu khng u xen ln nhng vt trng, hoa
nh, cnh ngn. Cy thng cn ci, khng pht trin c. Cattleya thng gp virus
gy nn bnh sc trng hoa.
Bnh virus rt d ly lan qua dng c tch chit, qua cc cn trng chm ht gy hi.
Bin php phng tr: Khng c cch cha tr no khc ngoi vic phi t b cy b bnh,
kh trng dng c tch chit v v sinh vn lan.
Tm li
Trong vic phng tr bnh cho lan khng phi lun lun s dng thuc m quan trng hn
l phi v sinh mi trng tht tt, s dng phn bn hp l tng tnh khng bnh cho
cy v ch ti tiu hp l hn ch s pht trin ngun bnh.Vn ny rt quan
trng trong phng thc nui trng lan i tr kinh doanh ./.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

20

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

TRAO I KINH NGHIM TCH CHIT, CHM SC LAN


CATTLEYA
TRN MNH (Tng hp)
Khi no th thay chu v tch chit?
Khi cy lan pht trin cht chu hoc gi th trong chu mc ra, ng mui, r cy
khng pht trin,.ta tin hnh thay chu v tch chit cho Cattleya. C th thay chu tch
chit Cattleya bt k thi im no trong nm, nhng tt nht l nn tch chit trong thi k
cy pht trin mnh nht s to iu kin cho cy nhanh chng hi phc v pht trin tr li.
Min Bc, thng thng nn tin hnh tch chit vo ma Xun - H.

H1: Cy pht trin cht chu, sau khi tn hoa s tin hnh tch chit

H2: Ga th h mc, r cy khng pht trin, cn tin hnh thay chu v tch chit
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

21

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Lu khi tch chit: Chu Cattleya em tch chit tt nht nn kh, khng ti nc
nhiu, trnh tch chit trong ngy ma v m khng kh qu cao, nha trong cy nhiu
lm cho vt ct kh lnh, hn na phng nm bnh xm nhp lm h hi cy.
Dng c cn thit gm nhng g?: Dao, ko, cn, bt la, km ct cy, chu, mc, gi th,
thuc x l vt ct,
Tch chit nh th no? Xin mi theo di bng hnh nh
CC BC TIN HNH TCH CHIT
B1: Tho mc treo chu ra, dng hai tay bp
xung quanh thnh chu cho r bong khi thnh
chu, bc tch cc r mc chm ra ngoi thnh
chu v rt c bi lan ra khi chu

B2: Dng tay mc ht cc gi th c cn bm


vo gc cy

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

22

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

B3: Dng que hoc a chc cho gi th cn


bm li xung quanh ra ht

B4: Dng ko hoc dng c ct tht sc,


cn vo dng c v t trc khi ct
phng ly lan nm bnh. Ct b sch nhng
r h thi.

B5: Xc nh im ct, tch: mi n v tch


ra nn c t 3 gi hnh tr ln l tt nht,
hng tch ra phi cn mt ng c th pht
trin thnh chi non. Qa trnh tch chit
bc ny l quan trng nht. Cn xc nh
im cn ct trc, nh du, sau tin
hnh ct. Lu dng c ct phi tht sc, ct
tht ngt. Nu vt ct b dp, dng dao lam
gt li cho ngt. Bi vi, sn hoc thuc st
trng vo vt ct.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

23

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

n v lan mi tch ra, cn v sinh sch s


ngay, ct b r thi, hng, x sch di vi
nc, ro, bi vi vo cc ch ct. Tt
nht ch mt sau 01-02 ngy th tin hnh
trng li.

B6: Chun b gi th trng Catt. C rt nhiu


loi gi th trng Catt, mi loi gi th
thch hp vi cch trng v iu kin trng
ti tng vn, tng vng min. Kinh nghim
ti H Ni thng trng catt bng than ci
kt hp vi dn cng m bo cho cy pht
trin tt v t b h cy. Ngoi ra c th trng
bng bt, si nh. Than ci chn loi tht
chc, s vo khng to ra bi than, ngm x
nhiu ln khi no than chm xung y x
nc l c th em trng. Dn cng c th
x l bng cch luc qua nc si,..

B7: Chu v gi : Chu c dng li phi


ra sch bng x phng long. gip cy
ng vng thi gian u cn lm cc hoc
ct dy cho cy ng vng. Dng dy thp
cng ct ngang quang treo, dng a gc
ngang ming chu, dng dy nhm mm, lm
cc ti t, dng cc co dn c nh lan,u
c

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

24

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

B8: trng li: y chu nht 1 t xp, xp


than vo chu th t to di, nh trn. Nn
xp than theo chiu thng ng, k mt
ming xp nh di gc lan khng cho tip
xc trc tip vi than ci. vo chu cy
vo ch mt, ch khi no cy ra r tr li
bm nhiu xung than th b sung thm dn
cng trn b mt.

Sau khi tch chit th chm sc nh th no?


Sau khi tch chit v trng li, a chu lan vo ch rm mt khong 50-60% nh sng,
khng ti trong vng 7-10 ngy u. Sau , pha B1 long khong 1cc/1lt phun sng
hng tun cho cy nhanh ra r, cy ra nhiu r ri th c th b sung thm dn cng trn b
mt, dng phn 30-10-10 v B1 pha long -1/2 liu lng ch nh bn hng tun. Khi cy
hon chnh 1 tp mi th i sang phn NPK 20-20-20 nn pha long hn hng dn v bn
nh k. Khi cy tht kho mnh, c khong 5-6 gi hnh n nh th c th iu chnh dinh
dng nhm thc y cy cho hoa bng cc loi phn bn c t l P cao hn, tng nh sng
cho cy, ct gim 50% lng nc ti bnh thng.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

25

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MO NH TRNG CATTLEYA
Trng lan l mt th vui tao nh. Khng t ngi chi v tnh t to cho mnh thi quen
lun mn m cc gi lan, treo ln ri h xung, chuyn t v tr ny sang v tr khc, quan
st li mo xut hin mm hoa hay cha. Khi thy trong li mo c tim (mm hoa) li
tng cng ch phn bn P,K...v hi hp ch n nhng n hoa h n. Hy vng rng
nhng bng hoa s to ln, thm m sc mu. C qu trnh chm bn rt chuyn cn,
nhng nhng mm hoa c lin tc ri rng, hoa c n cng lm lem, vn vo. Dn dn cm
thy tht vng v... nh phi chia tay vi nng tin kiu dim ny.
XP THAN VO CHU THNG NG HAY NM NGANG?
Than l loi cht trng rt ph bin . Ngoi vic la than chc, lng... ngm ra... th vic
cho than vo chu cng kh quan trng trong vic nui trng lan Cattleya. Ti sao phi sp
than to di, nh trn v li sp ng ? y l cu hi m rt nhiu ngi thng hay hi
khi thy ti trng cy mi.

tr li cho cu hi ny, cc bn th trng vi chu vi kiu sp than nh hnh trn xem


sao. Ln ti nc u tin trong ngy, c mnh tay xi vo cht trng v tun th nguyn
tc gia hai ln ti, chu phi kh ro hon ton . Sau hai n ba nm xem li b r v tc
cy pht trin nh th no? c kh hn so vi vic sp than ngang khng nh
TRNG CATT VO CHU NH TH NO?
C nhng ci tng chng nh n gin nhng li rt quan trng. Ngoi vic chn chu,
chn v sp xp cht trng th cn phi ch khi c nh cy mi vo chu. Ti sao u r
mi b en ? Mt trong nhng nguyn nhn dn n hin tng l do khi trng cy mi
khng buc cht cy vo ti chng hay mc treo.
i vi chu t nung th cn phi lm ti chng but cy vo , nhng i vi chu
nha th dng lun mc treo c nh cy trng.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

26

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nhiu ngi rt s khi but cy vo ti chng hay mc treo. Thun tay h but vo bt c
v tr no trn gi hnh. ( V d nh Hnh 1 )

Si dy in vng qua thn gi hnh nh hnh trn l khng hp l. Sau mt thi gian ngn,
gi hnh mt nc s teo li. Lc si dy in b ni lng. Cy khng cn cht nh lc
mi trng v s b lung lay khi c mt lc no tc ng vo chu. u r mi va chm
vo cht trng hoc thnh chu v s b en.
Khi but cy vo ti chng hay mc treo nn but vo nhng v tr nh hnh 2,3 :

V nh buc cy tht cht nghe cc bn. Sau gn mt thng, em n s nh th ny n.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

27

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Chm sc cy thi k ra hoa.


Chm sc chuyn cn l rt tt, nhng khng v yu lan m " nng niu " qu mc. Khi cy pht
trin tt th khng nn di chuyn v tr. Nu cy khng pht trin th cn phi xem li, trc ht l
quan st b r c vn g khng, sau mi n cc yu t khc. B r tt nhng cy vn ci cc,
o t, lc cc bn phi ngh n vn m, nh sng ( nu l cy xanh m th di chuyn cy
vo ni c nhiu sng hn, nu l cy vng th di chuyn vo ch ngc li ), ch phn bn ( nu
cm thy cy mm yu th nn thay i phn c hm lng K cao hn N v ngc li), thong
kh, tc gi... Nhng gin lan trng trn cao phi ch n tc gi. Phi che chn sao cho
nhng chu lan khng c b gi thi n mc gn va p vo nhau. Cc bn quan st thy ngn
l ch phe phy l tt. Mt im na l phi hn ch rt cho cy khi ma ng n. Ty theo gi th
v cht trng m chn phng php cho thch hp. Gi rt s lm cho nha cy khng lun chuyn
c. R cy cht dn, gi hnh teo tp, mt kh nng khng, bnh tt s xut hin...
Khng nn thng xuyn a cy ln, xung quan st c mm hoa hay cha v xem n pht
trin nh th no . Vic lm ny v tnh s lm cho mm hoa b " ng ", mt s cy nhy cm s
rng n. Thi im ny khng nn thay i phn bn, mi trng hay bt c ci no khc l. Khi
no cc bn cm thy li mo bt u phnh to hai bn ( lc a s cy, n hoa hnh thnh
v cao khong 2-3cm ) th mi dch chuyn cy theo phng thng ng, cao hn khong 10cm (
so vi nh ngn l ca cy xung quanh

Vic lm ny s hn ch c nhng bt cn v to thun li cho chng ta trong qu trnh chm sc


cy c n hoa. Khi n hoa x li mo, theo mnh cc bn khng nn nc hoc phn bn ti
nhm vo n. Nu ti vo n th s d dn n tnh trng bp ngm nc v lem bng, bng b
m nc... Nu cc bn thy li mo c v chuyn mu, hi n t th hy x ngay. X tht cn
thn v hai bn gi mm hoa (nu nguyn nh vy th chc chn mm hoa s b thi ). gi
n hoa khi u trc tip hay sau khi x li mo , cc bn nn dng bao Nilon trm li, nhng ng
trm kn, h ming nh hnh di

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

28

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

a cy ln cao nh H.1 v cn thn vi vic ti nc. Cc bn ch nn ti phun sng v hn


ch bt ln ti.
Rt nhiu ngi trong qu trnh chm sc th qu cn c nhng n giai on cn thit c hoa v
hoa va th li lm bing, n cho hoa lm lem, ng nging trng rt ti nghip. Thnh qu sau
gn mt nm tri chm sc cn phi nng niu nghen cc bn.

Sp xp v un hoa thng thc.


Phn nhiu nhng ging Cattleya trc y ( xut x t Thai lan ) i hi nhiu sng v phi tc
ng bi nhiu yu t mi chu tr hoa, ngi nui trng nhiu lc phi p nng, gi hnh tr nn
nhn nheo trng rt ti nghip. Hin nay nhng ging catt mi ( xut x t i loan ) tng i d
nui trng v d cho hoa hn ( mc d nhiu vn nh sng khng tt lm ). Vic trng Catt lm
sao cho cy pht trin bnh thng v tr hoa khng cn l vn nan gii. Tuy nhin cho hoa
phng, trnh by bt mt i hi phi x l nhiu vn . Trc ht mnh chia s vi cc bn cch
trnh by hoa cho bt mt ( un cng hoa cho hoa hng v pha trc v sp xp v tr hoa cho cn
i)
a s hoa catt thng hay b gc xung, sp xp ln xn sau khi cun chn v hoa n

un cun hoa, a hoa hng v pha trc cc bn lm nh sau :


Ban u cha quen cc bn nn dng ng ghen x dc v lng vo cng hoa ( sau nay thao tc
nhun nhuyn th khng cn na )
-Dng dy nhm tht mm un cun hoa. Mt u dy nhm vn cht vo mc treo hoc ti
chng
-u kia cho vo gia hai cng hoa, hoa bn phi un ngc chiu kim ng h
-Hoa bn tri un theo chiu kim ng h

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

29

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Un khong 2 vng, un t xa n gn i hoa. Un nh vy s lm cho hai hoa tch xa nhau v


sau khi hoa n rt d chnh , cun hoa s t b xon.
Ch thi im bt u un dy nhm quanh cun hoa l lc bp gc xung, cun hoa chn (
chuyn sang mu hi nu ). Nu cun hoa cha chn s rt d gy, lm mt cng gn mt nm ch
i y nhe v ng dng tay mn m bp, mt s cy c th b chai v hi tay. Un dy nhm
quanh cng hoa ri nguyn nh vy.

Vi ngy sau hoa bt u n, lc cng hoa s mm dn, ta chnh dy nhm dn dn cho cc hoa
cch xa nhau, m bo khng gian hoa n khng chn vo nhau.
Sau khi hoa n hon chnh mi bt u chnh sa v tr hoa theo mun.Theo mnh nn b tr hoa
theo hnh thp ( nu chiu di cng hoa cho php ) hoc b tr thnh hng ngang.

Thi im khi hoa n hon chnh mi bt u dng dy nhm vn vo cng hoa un cng c,
nhng cn phi cn thn ko dy nhm vng vo lm rch i hoc cnh hoa . Tuy nhin nn vn
dy nhm trc khi hoa n hon chnh, v km theo mt s thao tc chnh hoa theo hng nh sng,
ch ti nc... c th s lm cho hoa n phng hn.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

30

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Lm cho cnh hoa phng


Trong khong thi gian cy ang u n hoa ( nhn bng mt, thy li mo phnh to, khi n hoa
trong li mo cao khong 2-3 cm ), cc bn khng nn tng cng phn bn NPK m nn gim
bt 1/2 liu lng . Khi n hoa chui ra khi li mo cc bn phi quan st n hoa iu chnh
ch ti nc cho hp l ( iu ny rt quan trng ). Cm thy n hoa ngm nc th phi hn
ch ti nc, a vo ch tht thong mt. Nu ngc li phi ti nc bnh thng bo m
m cho cy.
Cc bn ch khng nn ti phn, nc nhm vo bp (mnh thng a cy ln cao hn theo
phng thng ng nn cy s thong hn v khi ti nc s hn ch c nc bn nhm vo
bp ). Ch c iu ny th theo mnh a s cc bn gii quyt c trn 50% vn lm th
no cho hoa Catt n phng. Vn cn li l phi chnh hoa theo hng sng hay i lc phi p.
Phng php p hoa c nhiu nhc im : Mt thi gian, mt s hoa b nhem, nu p khng ng
thi im, hoa s b sng, mt i v t nhin... V vy phng php ny nn hn ch s dng. Cc
bn ch nn p dng khi mt s ging khng th iu chnh bng nh sng ( Cnh hoa di qu c,
mm...). Phng php chnh hoa theo nh sng s hn ch c nhc im ca phng php p.
- iu chnh theo nh sng : Cc bn vn sn dy nhm nh trnh by trc y, ch hoa n. a
s hoa n sau mt ngy s cp li. Cc bn c yn tm, khng phi hoa ho u. Sau khong
1/2-1 ngy hoa s bt u cng ra. Lc ny cc bn iu chnh dy nhm cho hoa hng theo nh
sng. Khong tm 10-15 gi chnh dy nhm cho hoa nga thng ln tri ( Hnh di).

Sau 1-1,5 ngy chnh hoa theo nh sng, cc bn chnh li dy nhm sp xp hoa cho cn i.
- p hoa : Hin ti mnh cha c cy n, i hi phi dng phng php p, nn ly i cy Blc.
Lucky Strike ny nghen ( cy ny mc du cnh mng, size hoa ln 20cm nhng cnh khng phi
loi qu di, nn cha cn n phng php p, Mnh ch p mt bng lm mu thi nghen )
Nhng bc ban u ( vn dy nhm ) ging nh trnh by .
Lc hoa cng li, cc bn dng tm nilon p hoa ( p vo thi im ny hoa s khng b sng ).
Phng php p nh sau :
u tin cc bn phi chun b
Cho nilon vo hoa v dng kp kp li.

nhng

vt

dng

nh

Nilon,

kp.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

31

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Xoay hng hoa v pha nh sng. Sau 1- 1,5 ngy cc bn tho ton b ra. Chnh sa li hoa cho
cn i.

Mt im ng lu na l cc bn nn chnh lun ci li cho m rng v cnh bn tri, bn phi,


na li tri, na li phi i xng nhau qua ng thng ni t nh ca i trn cng n tm
tr.
Cc bn dng mt vt mm nh bng gn, giy v sinh... vo li v cho vo hai bn hc li. ln
ca hai vin ny ph thuc vo rng hai bn hc li v can sao khi nht vo hai bn hc li
th s to nn s i xng. Thi im nht vo cng lc vi khi hoa bt u cng li . Nu hai bn
cnh cp cnh xe th cc bn nn dng thm y in nng cnh hoa ln cao hn cnh bn kia mt
t, sau khi chnh xong s c s cn xng gia hai bn.

LA CHN CY
Trong my nm gn y, ngi chi lan Cattleya rt ho hc vi nhng ging lan lai mi. Tun no
cng phi n cc Shop lan tranh nhau mua khi c hng t Saigon v. Cc ca hng rt ng
khch vo bui sng ch nht. Hng v bao nhiu bn sch by nhiu. Tm lai tm, tm lai , vng
lai tm, lai vng, trng lai trng...th no cng mua rt vi v, min l ging mi. Ngi bn lan
k c ngi chi lan rt hng th. Nhng m thi gian dn tri i, nhng cy m ging mi bt u
cho nhng hoa bi u tin, ngi trng lan bt u cm thy xt xa v tic r. A gi B, B gi C, C
gi D... : Cy ny u ri n, cy y ang n ... Mc d ng s xa xi, ma tun xi x nhng
ngi no cng chu kh ln li n im hn. Sau khi nhn thy nhng a hoa ging mi km xa
so vi cha m ca chng, phong tro bng dng chng xung . Bng i mt thi gian, vic mua cy
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

32

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

m ging mi li r ln sau khi c chng kin cy 920,39,340,341, 351, 428,...n. Th l li t


hng, li ch i...nhng ri li tht vng. Phong tro li lng xung v hn mt nm tr li y,
cc ca hng khng dm nhp v nhng loi ging mi (tuy cc ging ny c lai to t nhng
cy cha m rt p ). Qua y ti mun chia s vi cc bn mt vi im nh th ny :
C nhiu i tng nui trng hoa lan, nhng TK ch cp n nhng i tng chi ti t. Tm
thi chia lm ba nhm :
- Nhm 1 : gm nhng ngi bt u nhp mn.
- Nhm 2 : gm nhng ngi bit trng c bn v trng ch dm ba chc chu, i vi h gi tr th
gin, ngm hoa p l chnh.
- Nhm 3 : gm nhng ngi thch su tm v c kinh nghim trong vic nui trng Cattleya
i vi nhm 1, mnh c li khuyn cho cc bn nh th ny : Trc ht hy lm quen vi nhng
th gi r, d nui trng nh Dendrobium, V n...sau mi ngh n vic nui trng nhng cy
c gi tr ln. Trong qu trnh chm sc, nn hc hi nhng ngi i trc, xem thm ti liu v
c rt kinh nghim cho bn thn mnh.
i vi nhm hai, cha nn chy theo nhng ging mi ( mua cy m ging mi ), trc ht hy
tm cch nng cao k thut nui trng cho bn thn mnh to nn nhng bng hoa to, thm m
sc mu, gn t vi cy chun. Khi gi tr thng ngon s cao hn nhiu. Tin y mnh k
vi cc bn nghe cu chuyn ny.
Cch y hn hai thng, nh thng l vo sng CN, mnh n Shop bn lan. Mt thanh nin tm
khong di 30 tui cng c mt ti . Sau khi quan st khp vn v nhng chu lan mi v, anh
ta hi ch qun :
- Sao khng c cy g c vy ? Cattleya sao ngho nn th ?
Nghe anh ta hi ch qun mt lot cy lai nh 44, 7, 030, 094...mnh c ngh : Tay ny chc xn
y, th giao lu xem sao ? Cng anh ta v nh mi ng ngi, mnh khng thy gin lan u c,
ch thy khong gn ba chc chu cy lai ging mi treo mi hin v di tn l cy v sa. Nhn
gc cy thy c qu nhiu bnh tt, b l b chy nng, cc gi hnh khng thy pht trin t no.
Sau mt hi nghe anh ta k v cch chm sc , mnh cng thy tic ca cho anh ta.
Th y cc bn ! cha bit cch chm sc m vi vng chy theo nhng ging mi t tin th
c ngy cng ngh chi lun. Cc bn c ngh xem, trong lc cha su tm c cy Hc mai qu,
Blc. Sangyang Ruby m i c cy 44 th c nn khng ?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

33

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

V vy i vi nhm hai, trng ch dm ba chc chu, ngm hoa l chnh th vi suy ngh ca mnh
cc bn ch cn mua nhng cy c tn ring, bng p. Va r li va p, vic g khng mua
phi khng cc bn? Rt nhiu cy nh vy, mnh lit k khng th ht c nhng gii thiu vi
cc bn mt s cy i din nh sau ( Cy TW cho d nui trng)
- Vng : Blc. Chunyeah #1, #10, #11, #15, Tzeng- Wen, Blc. Tainan Gold " Bc kim ", Blc.
Shinfong Luohyang, Vnh khang...
- Tm nht, tm m, hng : Blc. Shinfong Lucky, i nam thin, Blc. King of Taiwan, Blc. Mem.
Crispin Rosales, Seto, Blc. Pink Empress, Hoa en, Blc. Mahina Yahiro " Ulii "...
- Cam, : Da hu, Lc.Tainan City, Blc. Chialin, Blc. Sangyang Ruby, Pot. Shingfong Beauty...
- Trng : Lc. LongRiver Compton, Bch ngc, Tu m lai, Ng kim...
- Xanh v bt : Dng Ports of Paradise sau ny, Blc. Young Kong # 16, Vua mo, Mo rng, Mo
ha dim, Phng hong la, Blc. Taiwai Queen, Blc. Kusuma " Rainbow "...
i vi nhm 3 th mnh khng dm, nhng cng xin mo mui th ny :
Khi mua, cc bn nn quan st k thn l, s gim bt ri ro hn. Nu thy bng cy lai no p th
c ghi nh cch mc mng, gi hnh, hnh dng ngn l sau sn lng nhng cy m ging
mi nh vy. Nhng cy lai d cao to, nhng trn gi hnh c du cn bng b ct th khng nn
mua ( 99% l bng s khng p- Ai di g bn cy bng p vi gi r cho ngi l phi khng cc
bn! ). Bng bi cha chc chun mu v kt cu, nhiu cy phi n n ln th ba mi ng l
n. Nu c mi su tm ging mi th bao gi mi ht c. V vy ch mua nhng cy lai c bit
nh vng lai , nhng cy lai vi cy Rng, i ng, Oconee, Shingfong Lisa...
Bi v nh: Tun Kit (TP Hu)
*Tn bi do ngi bin tp t

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

34

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

NUI TRNG HOA PHONG LAN CATTLEYA


(cy con sau khi ra khi chai t 12-15 thng)
I / Mi trng v ngun nc quyt nh 60 70 %.
- nh sng y mi ngy t 8 ting tr ln.
- Thng thong gi.
- m 60 70 %.
- Li che.
Cy con mi trng , cy mi tch chit che 70%
Cy mi trng thnh 50 60 %
- Ngun nc ti: Nc my cha vo bn 24 ting tr ln, nc ma
II / K thut
- Chn ging lan thch hp vi thi tit (nhit n i)
- Chn cy sing ra hoa, hoa p.
- Dng chu nha ng knh 16 18 cm
- Cht trng : dn cng, than, than go da
- Nu trng than cht nh c ngn tay ci n ngn chn ci, sau khi cht nh than xong
em ngm nc cho tri ht bi, dung than sch ,nu trng dn cng cng phi ngm nh
than.
* Trng cy con:
- Cy con t i Loan nhp v trong chu nha mm ng knh 6 8 cm.
Ta bp nh xung quanh chu mm cho r bong trc ra, sau lt p chu ly cy con cng
cht trng ra, t hoc ct dy nylon gi cho cy khng b nghing ng, b thm than hoc
dn cng vo phn cn trng ,treo chu lan vo ch li che 70 % nng.
- Dng Physan 20 vi liu lng 1% pha 1 lt nc phun xt t ton than r l dit
khun, nga ru kh 1- 2 ngy, sau ti B1 pha 1cc/ 1 lt dng r va kch thch ra
r mi.
- n khi cy ra r mi mnh, bt u dng phn NPK 30 .10. 10 liu lng long (1/2 liu
lng bnh thng) kt hp vi ti m c na thng 1 ln. Lc thy b r n nh,
nhiu r, chuyn t t sang liu lng bnh thng.
- Khi cy nhy chi mi, pht trin mnh i sang phn NPK 20. 20. 20 (hoc t l tng
ng)
* Trng cy tch chit:
- Ct n v 2-3 tp, ct ng khi cy va nh r non
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

35

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Sau khi ct n v, nhng n v vo physan pha 1cc/l t, kh ri ngm tip vo thu c


nm, em theo ch rm mt mt vi ngy tin hnh trng
- Ct cht n v vo cy ti, hoc mc chu cy khng b lay ng khi ti hoc gi
mnh, xoay hng pht trin vo trong chu, b cht trng vo chu cho y ln cch u r
non khong 1-2 cm, cn thn ng cht trng va chm vo u r non.
- em chu lan mi trng vo ch li che 70% nng. Ti vitamin B1. Pha 1cc/ 1 lt
kch thch ra r, lc cy ra r mnh, dng phn 30 - 30 - 30 pha long (50 % liu lng) kt
hp vi B1 ti xen k 5 ngy 1 ln, n khi vy nhy chi mi , ra r nhiu c th tng
kiu lng phn bnh thng v m c.
- Khi cy hon chnh 1 tp mi th i sang phn NPK 20 20 - 20 (t l cn bng) ch yu
dng phn NPK 20 - 20 - 20 v m c.
+ Nui trng lan Cattleya tan n dng phn vi liu lng long, ti nhiu ln (nu c iu
kin)
VD: liu lng bnh thng : 1gam / 1lt/ 1 tun/ 1 ln
Ta dng : 1gam/ 2lt/ 1tun / 2 ln
Nh th khng s cy b sc

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

36

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

37

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

III / Giai on ra hoa:


- Cy Cattleya con sau khi trng khong 12 15 thng nu thy cy pht trin tt, gi hnh
cao ln, nhy chi mi mp, khe, cy trng n v c 6 7 tp, pht trin tt l nhng
cy c th ra hoa.
- Ch kch hoa nhng cy khe mnh:
Dng phn NPK c t l Ln cao nh 19 31 - 17 , 11 - 35 - 15, 6 - 30 - 30 kch ra
hoa.
a chu ra ch sng hn
Gim nc ti 50%... Tng ln, gim nc, tng nh sng.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

38

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

IV / Phng nga nm bnh, cn trng


Phng nga bnh hn tr bnh
Khi cy lan b bnh nu cha khi cng mt sc, mt thi gian hi phc.
Nga l ch yu:
- Dng : Aliette, Benomyl,Topsin(ni hp)
Mancozeb, DithaneM45, Zinep (tip xc)
Nga bao vy:
- V d hm nay dng Aliette, ngy mai dng benomylngy th 3 dng DithaneM45,
hoc Zinep
- Dit cn trng, c sn..: Lannatte.
Ngun: L Nh Tr vn lan ti Th c chuyn trng Cattleya

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

39

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CATTLEYA - NUI TRNG, CHM SC V CHO RA HOA


Bi vit ca bc L Vn Vinh - TP Tr Vinh
Hu nh tt c cc tri lan ca cc bc min nam VN u c trng cattleya vi s lng
nhiu hn hn cc loi lan khc (th d nh nhbc C c n 90% l cattleya) ; mt l do
n gin l catteya tng i d trng ,d nhn ging sau mt thi gian th thu hi vn ,
trng cattleya c hoa p ,thm ,an ton khng s trng tay nn thng c b x hi lng
( ch c cc anh ch n v "phng khng " mi dm liu lnh lao vo cc ging khc nh
h ip ,hi ..v nu c l ra th bng lm d chu ,chng b ai ry r ,ay nghin ..!!) ,tu
theo mc ch trng nhn ging hay trng cho hoa m ta c nhng cch iu chnh
mi trng cho thch hp.
1. Trng nhn ging
n gin nht l treo cc chu cattleya xen k vi cc chu lan cn nh sng thp (40-60% )
nh h ip ,hi, vanda treo ..nu c th : -dng nc c PH thp ti chung cho h ip
th rt tt , v nc PH thp (nh nc ma ) gip cho lan pht trin tt , cho nhiu gi hnh
mi ;- dng b cha nc ma ti vo ma nng ( tt c cc cy trng khc cng vy
,pht trin rt tt vo ma ma ) ; cy trng nhn ging thng rt d nhim bnh v treo
ni t nng ,nn lu phng bnh ( c th phng bnh theo cch ni phn trn ) ,qua
qu trnh trng n lc tch chit ta nn lu nhng chi tit cn thit sau:
B qua nhng thao tc nh ct 2-3 gi hnh cho mt n v trng ,thoa vi ,sn mng tay ..,
m cc bn ni nhiu ri nn cho qua .
Cng nh h ip hay cc loi khc ,phi trng cattleya thp hn mt chu t 2-2,5 phn th
mi thch hp ,p mt , m ton thn cy n nh
Chu cattleya trc khi tin hnh tch chit th em ring , lm v sinh chu ,lm cc
thao tc tip theo m cc bn lm c hiu qu , iu lu quan trng l nha trong thn
lc tch chit phi trung bnh khng qu c hay qu lng (ng dng cho tt c cc loi cy
khi cn ghp hay tch chit , nh con ngi cn c huyt p trung bnh th bcs mi tin
hnh phu thut ) mun vy th ta phi treo chu trnh ma , nhng ngy c ma d nc
ma khng ri vo chu th cng khng c tch chit v lc y m khng kh rt cao
,nha cy lng nn vt ct kh lnh , d nhim binh qua vt ct nht l cc bnh do virt
nh thi nhng .. trong thi gian nng nng v kh th cng khng c tch chit v lc
ny nha cy c , vic vn chuyn dng cht trong cy chm ,khng cung cp phn
nha b mt ni vt ct lm hoi t ,teo tp gi hnh cy kh hi phc .. qua nhng ngy
ma ,tip theo l mt ngy nng ,n hm tip sau c bui sng p tri th ta tin hnh tch
chit th tt nht . Trng hp tch chit vo ma nng th ta dng cch iu ho m cho
lan nh sau : tin hnh ti t cy cn tch chit , dng bc nha trong ( loi bc king
trong th tt nht )bao ton th chu lan khi thy nhng bi nc bm vo pha trong bc
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

40

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

king l c m va ,treo lin tip 2-3 ngy ,sau d bc nha bui chiu hm trc
,n hm sau th tch chit l tt nht ..Sau khi tch chit ngy hm sau dng bc nha
king trong tip tc bao lai , ni thong mt ( 40-50% nh sng ) ,dng bnh xt phun
nc di y chu ( t di chu phun ngc ln trnh lm t vt ct ) khong 2-3 ngy
/ln ( ma ma th hn ch ) n khi thy cy hi phc , r non bt u mc 3-4 phn th c
th d b bc v em t t treo vao ni thch hp ..
2. Trng cho hoa
Trc khi i vo c th cch trng v chm sc khi cn cho cattleya ra hoa ,mnh cng xin
lu cc bc phn chun b , mun cho cy c hoa to p theo yu cu t ra = cy t nht
phi c t 5-6 gi hnh ,cy phi trng thnh cc gi hnh ra sau phi ln hn trc (bng
hoc ln hn khi cy cho hoa ln trc ) ; cy phi ang pht trin tt khng b nm bnh ..
Cc yu t cattleya cho hoa thng thy cc trng hp sau:
1-i vi nhng loi i c (c trc nm 2.000) thng cho hoa theo ma ,cc bn mi
bt u chi nn trng nhng loi ny , chi cn treo ni thng thong nh sng 60-65% ,khi
c bc no gn mnh cng loi lan cho hoa th cy lan ca bn c 80% s cho hoa ( vi
iu kin lan bn phi tt nh lan ca ngi )
2-Tp trung cho mt hng :sau khi tch chit cy ca bn trng ch cha mt hng ,cc
hng khc khi thy mt thc th phi dng li lam ct ta b ,khi ch cn mt hng
th cy pht trin rt mnh nn rt d cho hoa , khi cy c li mo hoa m ta khng mun
cho hoa th ta nn gim mt cht nh sng ,gim ti phn c P,K cao ..khi khng c hoa
,cy lan s tip tc ra chi cy mi ,khi mun cho hoa theo ta x l nh sau :
* thi gian li mo c "du hiu cho hoa" n khi hoa n ( min nam VN) khong 35-40
ngy tu thuc theo ma , ti t hay nhiu nc .
* thi gian khi ct chi cy mi n khi c du hiu cho hoa ( li mo gi hnh trc
)trung bnh 7-10 ngy
* nh vy mun cho hoa theo mun th ta phi ct chi non pha tip sau theo thi gian
nh sau : 35 ngy + 10 ngy =tng ng 45 ngy cch ny ch c thc hin khi cy
c li mo m ta cha mun cho hoa ,xin tm dng ,cm n cc bn quan tm ..(cn tip
tc phn ny )
y cng cn ni thm v "ngun gc ca hoa v s ra hoa " ca cy trng thin nhin
,hay do con ngi tc ng theo mt cch cho hoa theo mun nh cch lm trn s cho
cht lng hoa bng hoc tt hn khi cy c hoa bnh thng . Nm 1952 ,cc nh khoa hc
cho rng c 2 sinh m mt im ngn hay nch thn cy ,khi c iu kin th :
-sinh m sinh trng ko di to thn v ra l mi
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

41

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-sinh m sinh dc (l mt sinh m ch ) khi c c hi do mi trng bn ngoi tc ng s


pht trin thnh chi hoa v hoa ..
Nhng dn nm 1988 , ngi ta li chng minh c rng ch duy nht c mt m non trn
cht hay nch cy (tu theo ging cy ) ,t trong phi s c lp trnh theo iu kin ca
mi trng hay con ngi s pht trin thnh cy hay cho hoa ..Xc nh thi im thch
hp trong t nhin , hay do con ngi to ra ta s cho cy c hoa ( tu trng hp cc cy
trng th d : t n ban m cho thanh long ra tri , b b thi ca t n (kh ) cho
thm khm ra tri ma nghch ..) .
Tr li vi lan cattleya chng ta ang trng ,tu theo loi ,hay cho hoa vng min ta
ang th cy c th cho hoa mt cch t nhin khng cn phi can thip ca ngi trng (
ni phn 1 ) . Cc loi cy trng thng cho hoa vo khong cui thng 10 m lch (
min nam Vit nam ) khi ma ma ht :
-nc ti c PH cao > 7,5 ( v khng c nc ma PH < 5,5 )
-nha trong thn m c hn
- bin nhit gia ngy v m > 10 C ( ban m tri mt hn ,ngy vn cn nng
nng) .
- m khng kh xung thp
3-to mi trng thch hp cho cy cattleya ra hoa = qua 2 cch trn ,v nhng iu vit
v "ngun gc ca hoa v s ra hoa" ta c th cho cy cattleya ra hoa i vi nhng cy kh
cho hoa theo cch trnh by sau :
* to thong cho cy trng ( k c cc cy bnh thng trong tri ) ,nhng cy cn cho
hoa phi treo cao hn ,tha hn bnh thng ,khng kh trong vn lan phi lu chuyn (
phi c gi lu thng lm rung nh chu lan ) ,khng treo di tn cy ,ni khut gi ,gn
vch nh lm cho bin nhit ngy v m xung thp < 10C cy s khng cho hoa
,nu c hoa th cng khng t v hay b d tt .
*Trng lan trong t nhin vn lan phi c thng thong gip khng kh vn chuyn cc
cht dinh dng v kh CO2 gip cy lan tng trng ,ra hoa d dng hn ,cy t b nm
bnh( CO2 chim 0,13% trong khng kh , theo vin nghin cu cy trng ca Hoa K ,nu
tng gp i lng kh CO2 cung cp th cy trng s tng thm 33% so vi mc tng
trng bnh thng ,i vi cch trng t nhin th phi lm cho thng thong l iu bt
buc ,v cy cn kh CO2 nh ngi cn dng kh (oxy) vy )
* nhng ni khng c bin nhit t nhin ln hn 10C ,( nhng ma ,min khng
thun li ) th ta phi t to bng cch em vo trong mt ,hay phng lnh ( min nam VN)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

42

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

hay dung n tng nhit ( min bc ) chiu vo chu lan vo bui tra ,ch phi c nhit
k theo di khng di 18C v trn mc 34C.
* gim phn na nc ti ( ngy 2 ln cn 1 ln bui sng , ngy 1 ln th cn ngy ti
ngy ngh ..) ,tng PH nc ti ,trnh ma tt , thanh ph dng nc my c PH
cao trn 7,5 l tt .
* c th bn nhiu phn c hay cc phn hu c kch hoa khc c trn th trng .
* Trong thi gian u hoa v hoa ang n trnh dng phn bn qua l ,nu khng hoa s
thi rng .
Nu nhng cch trn m cy cattleya vn ngoan c khng cho hoa , hoc cy lun c du
hiu cho hoa nhng b thi khi hoa hinh thnh 2-3 phn lc cn trong li mo ..ta nn xem
li ging mua ,xut x tm nguyn nhn ,v bt buc phi mnh tay hn , x l kin
quyt ,vi nhng phn t ngoan c ny ..cn tip ..cm n cc bn quan tm ..xin c cho
kin chia x ..
4- Cng cc bn "yu" lan thn mn , ch "yu" lun c nhiu t trong mi chng ta n
thng lun mi theo ta sut i ,yu c biu hin theo nhiu cch tu lc ,tu ni ,tu
i tng nh yu T quc , yu thin nhin nhin , yu ngi khc gii (tnh yu nam n)
,yu nhn loi chng sinh ....; khng c nh tm l hc ,khoa hc ,tn gio ,x hi hc .v..v.
no a ra li khuyn ta nn hay khng nn ,nhiu hay t , hay hon ton ni khng vi ch
"yu" nhiu cm sc ny ...nhng khi tnh yu b xc phm hay b t chi v mt hon cnh
,mt trng hp c hay v tnh do hon cnh hay mi trng tc ng ,cng lm kh
ngi trong cuc phi khng ?? Tnh yu lan cng th , khng g dim phc v t ho hn
khi qua bao ngy chm sc ,nui trng cn thn m hm nay thy c nhng bng hoa
ti thm "hng sc vn ton" ...,nhng tht s l bt hnh v c gng chm sc tn tnh
m "nng hoa"vn nn lng khng cho mt t hoa ho g c .., li c mt bt hnh hn c
nhng bt hnh ni y l : nu khng chu ra hoa th "mi" c nn lun cho xong
chuyn ta cn lo chuyn khc !!,ch ng u hoa na chng khong 2-3 cm trong lui
mo ri "h" v c th kh cho ta bit my phi khng ??
i vi nhng cy cattleya ny ,ta phi c cch chm sc k hn ,sau khi p dng cc
phn trnh by trn ( 2 v 3 ) khng hiu qu. Cng cn phi ni thm phn ny : min
Nam VN , thi gian cattleya l mng to gi hnh mi (ca g) n khi hoa n trung bnh
(tu theo mi trng ,nc, phn ..mi ni) l 155-170 ngy .
-khi gi hnh c 90 ngy ,ta phi ngng ngay phn bn l (nu c) ,gim bn phn gc
bng hu c cn 1/2 bnh thng , nhm to cho cy cng v gim bo mt cht ( con
ngi v ng vt khc cng vy !!?? ) gim 1/3 nc ti ( so vi trc),x l theo cc
phn trnh by cn li trn ( 2 v 3 )
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

43

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-khi cy c 100-110 ngy ,lc ny ta nhn thy li mo nh ra trn u gi hnh , ta


phi tin hnh cc bc nh sau :
* gim thm nc ti cn 1/2 nc ti chung ca vn
* la ch treo ng qui nh theo cch trnh by phn 1 v 2 .
* khng c di chuyn ,di i ,xoay tr nghch chiu chu lan (trong ra ngoi v ngc
li )
* trong ma ma th khng cho ma tt vo , sau mt ngy khng ma th mi ti ,
dng nc ti c PH cao c lc u v phi lun trong tnh trng n nh
* t 120 n 125 ngy cy bt u c du hiu cho hoa , khi nhn vo trong li mo ta thy
c m en bng ht la , lc ny khng c ti trn thn v l m ch ti di chu v
r .khong 7-10 ngy c th ti ra cy lc 9 gi sng .
* tc ng ca nh sng v nhit cng l nguyn nhn chnh nh hng n vic u hoa
( s bn tip bi sau trong mc " hoa lan c trng Min Nam Vit Nam nh th no
vo thp nin 1970 th k 20" )
* Nhng loi cattleya khng chu ra hoa v b h hoa gia chng ny phn nhiu l cha
quen v nhy cm hn vi mi trng ca vn ni cc bn ang trng ,cc bn phi kin
tr trng thi gian di v khng c tch chit , v phi dng loi chu ln cho cy pht
trin ti a , khi cy lc v quen vi phong thu s tr nn thun hn ,gip chng ta
x l cho hoa v u hoa d dng hn .
* C th p dng mt phn phng php ny cho mt s ging lan khc khng chu cho hoa
nh ,mt s lan rng ,vanda treo , hi ,dentrobium ...
* thng khi n hoa x bao ra ngoi th c hy vong thnh cng 90%l hoa s n bnh
thng ...chc cc bn thnh cng ..cm n quan tm ,mong ng gp thm cho hon
thin ,../.
5. CHO CATTLEYA :pht hoa t din !
Cho Cattleya tr hoa l mt chuyn tuy hi kh hn nhng loi lan khc ,nhng vn c th
lm c ,hn th nu mun c chu cattleya c pht hoa t din l chuyn lm khng h
n gin i vi ngi chi lan nghip d ;ngoi nhng k thut thng thng p dng
,ngi chi nu mun to c chu lan c pht hoa t din cn phi c nhng iu kin
sau
:
-phi c chu lan t trn 20 gi hnh v phn t nht l 4 hng ,cy ang pht trin n
nh t yu cu cc thng s k thut c th cho hoa theo yeu cu ;thng thng cy c
khuynh hng pht trin v mt hng c nh sng c khi mc leo ra khi chu , mun cho
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

44

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

cy pht trin ng lot 4 hng ta phi thng xuyn xoay chiu chu lan theo mt chu k
n nh cho hng chiu sng nhn u bn pha chu ( c th dng nh sng nhn to
to sng 4 pha )
- phi ct cc chi mi mc trc i cho cc hng c chi mi ng lot trong thi
gian thch hp ,nh vy ta mi cho tr cng lc c !v phi l nhng chu lan cho hoa
,c trng lu trong vn nh nn ta xc nh thi im ra hoa ,nh vy gip ta d dng
v hiu qu hn .
-trong cng nghip ,ngi ta dng thuc kch thch cho cy ra hoa , nhng vi chng ta v
nh hng n mi trng nn khng cn thit phi dng n (khong thp nin 70 v trc
khng c thuc phn kch thch cy pht trin v cy cho hoa th sao??)!!,ngoi nhng
phng php thng thng vit trn ,khi cc hng c gi hnh mang "li mo"
hoa sc cho hoa (li mo ra khi bao ,gi hnh trng thnh v ngng pht trin )
,mun cho hoa tr ng lot ta dng phng php to "thng tch trn cy lan" bng hai
cch : ct b chi cy non mi mc tip chn ng cy pht trin gi hnh mi (nu c )
, phn thn cy lan ra thnh nhiu n v (5-6 gi hnh) phn u cho cc hng ,ngi ta
chng mnh rng khi cy b thng tch ,cc mng t bo b v v thot ra cc enzym
(lipaz,lipoxygenaz..v mng t bo) cc cht trn tng hp to ra mt axt jasmonic ,hay i
khi l axt abscisic cc cht ny c trong tng hoa v kch thch cy pht dc ra hoa
,phng php ny c tin nhn chng ta p dng t xa qua kinh nghim trong kch
hoa khi trng hoa lan v cho cc loi cy n tri nh cy mt ,cy sung ..v.v.(dng dao bm
cht trn thn cho chy m ) , ngh nhn hoa king ct sa cy mai chiu thu v c th lt
l trc thi gian cn thit (bonsai king c ) sau cy c hoa ng lot v nhiu hn
thng thng ;,phng php lt l mai vng ,cy hoa o ..cng nm trong cch ny !! cy
cattleya khi tch chit thng c hoa sau cng nm trong ny ! Cc bc thn mn ,
mnh xin leo l mtcht bn v mai vng cho hoa ng tt ,thng th phi lt l mai trong
thi gian qui nh trc tt m lch ( tu ni tu vng c khc ) ,c iu mun ni y l
vo nhng nm nhun m lch hay thi tit bt thng ,cy mai vng thng rng l sm v
tr hoa trc tt , mun khc phc iu ny trc y ngi ta dng phng php ct ta
cnh vo thng 5 nm m lcch nhm to b l mi cho cy mai sc chu ng n cui
nm vn cn xanh tt n khi lt l !!
Vic xoay chiu lin tc cho hoa tr t din nhiu khi cng l thm ho v c khi khng
c t ,tam,nh m khng cn din no ??v phng php ny thng lm thi mm hoa
,nn dng cc cy cattleya loi sing d u hoa (nhng cy thun ging c a phng
t lu ,thng i c th hoa tha ,mu nht ,khng khch ,chng cnh nh nhng loi i
mi ??),nhng xem ra ch vi cch chiu sng u bn hng bng n th c hiu qu hn
Vic cho pht hoa tam hay t din nhm to phong cch chi , i hi nhiu cng sc v k
thut ,c c chu lan cattleya c hoa t din l khng nh ng cp ,ngh thut cao v
xem l tuyt tc! m chng ta theo ui mong hng ti , nhng xin ni nh vi cc bn
cch cho hoa ny ch c tnh ngh thut ca "khch lng chi" v to ra ch nhm mc ch
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

45

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

xem chi vy thi!! nhng nu mun tham vng cho hoa phc v thi c th khng cn
thit phi lm nh vy cho cc "tm thn"m i khi khng mang li hiu qu , v nhng
ni t chc thi khng gian cht hp th khng thch ng u nh !! vi hng gp ..mong
c chia s ..thn

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

46

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ti trng v chm sc cho Ct Lan ca ti nh th no


How I grow and care for my Cattleya Orchids
Trn Mnh - CLB HLHN (lc dch)
To me, Cattleya orchids are among the most beautiful and fulfilling of the orchid species to grow and care
for. Their care and culture is easily learned by the beginner, and with simple growing conditions most of us
can obtain outstanding results. Adding additional Cattleya orchids to your collection is easy, since their care
and culture varies only slightly among most of the hybrids. Once you learn how to grow, bloom, and care for
Cattleya orchids, then you can easily learn to grow any other genera of orchids.

Vi ti, Ct lan nm trong s nhng loi lan p nht v trn vn nht trng v chm
sc. Vic trng v chm sc chng rt d dng cho nhng ngi mi chi lan v vi iu
kin trng ht sc n gin c th cho chng ta mt kt qu tuyt vi. Vic b sung Ct lan
vo b su tp hoa lan ca bn c th thc hin d dng bi v vic trng v chm sc
chng ch kh khn i vi mt s nh ging Ct lai. Ch cn mt ln bn tm hiu trng,
cho ra hoa v chm sc nh th no cho Ct lan, sau bn c th d dng hc trng bt k
mt ging lan no .
Many people have asked how I grow such beautiful orchids. While many books have been written about how
to grow and care for Cattleya orchids and other orchid species, this is how I grow mine:

Nhiu ngi hi lm th no m ti trng c cc cy lan p nh vy. Trong khi c


nhiu cun sch vit v cch trng v chm sc Ct lan v cc loi lan khc, di y l
cch trng ca ti:
First; I HARD GROW all of my Cattleya orchids. Cattleya orchids (and other orchid species) that have been
hard grown will have bigger, brighter, sturdier blooms and the inflorescence will be stronger and not
require staking. Hard grown means that the orchid plant was not babied in any way. Temperatures were
allowed to be above the maximum and below the minimum. The orchid plants are given outside conditions to
toughen them up, and all of the orchid fertilizer they can handle. This makes them able to withstand
extremes, and it shows up in the orchid blooms. Unlike the orchid plants you normally are offered, these
Cattleya orchids have very sturdy leaves. The orchid leaf can break like a celery stick. Rarely are hard
grown Cattleya orchids such as these offered for sale.

Ban u, ti cng gp kh khn vi tt c cc loi Ct Lan. Ct lan (v cc loi lan khc)


thng kh trng ln hn, mnh hn, sung sc hn v s pht hoa tr nn mnh m hn
v khng i hi phi chm sc nhiu. Kh trng tc l cy lan khng ti no m ln c.
Nhit cho php mc ti a v ti thiu. Cc cy lan cn nhn c cc iu kin nui
trng bn ngoi tri c rn luyn v tt c cc loi phn bn lan chng cn phi c
cung cp. iu ny lm cho chng c th thch nghi v n s biu hin trn nhng bng hoa
lan. Khng ging nh nhng cy lan m bn thng mua, loi Ct lan ny c l rt cng
cp. L lan c th chia ra ging cy cn ty. Rt him cy lan kh trng c mang bn.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

47

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Care Conditions: iu kin chm sc


Light: This is the most important factor in growing and flowering Cattleya orchids. From May though
September, I cover my growing area with 60% shade cloth. On the 1st of October, I remove the shade cloth
to increase light levels throughout the winter. This allows the orchid plants to get bright sunlight, making
sure they do not get any direct sun in the middle of the day.

nh sng: y l nhn t quan trng nht trong vic nui trng v ra hoa ca Ct lan. T
thng 5 n thng 9, ti che khu nui trng vi nh sng khong 60%. Vo ngy 1 thng 10,
ti g b li che gia tng mc nh sng trong sut ma ng. iu ny cho php cy
lan nhn c nh sng mt tri nhiu, hy m bo rng cy khng b chiu nng trc tip
lc gia tra.
Temperature: This ranges from 48 degrees in the winter to over 95 in the summer. The orchid plants are
open to the environment and thus can tolerate the temperature range.

Nhit : trung bnh t 48 F trong ma ng n trn 95 F trong ma h. Cy lan cn


phi c thng thong v chng c th chu c mc nhit ny.
Water: In my experience, more orchids are killed by over watering than from lack of water. Mature Cattleya
orchids need to dry out thoroughly before being watered again. From about October 1st through May, I
water once a week. From May though September, I water twice a week. Please note; in both May and
September, I use a bamboo skewer to check before watering. I pick an average pot, push a dry bamboo
skewer into the middle, and let it set for 10 seconds. I then pull it out and touch my cheek with it. If the
skewer is cool to the touch, I wait a day before watering. This method is not of my own invention, but one of
the many things that I have learned on the Internet.

Ti nc: Kinh nghim ti nc ca ti, lan b cht v ti nhiu hn l cht v thiu


nc. Ct lan cn phi c kh trc khi ti tr li. T khong 1 thng 10 n thng 5,
ti ti mi tun 1 ln. T thng 5 n thng 9, ti ti 2 ln 1 tun. Xin hy ghi nh: trong
c thng 5 v thng 9, ti dng mt ci que tre kim tra trc khi ti. Ti chn ra mt
chu va phi, nht que tre kh vo gia v n y trong vng 10 giy. Sau ti rt n
ra v dng ngn tay kim tra n. Nu s vo que tre cm thy mt, ti i mt ngy trc
khi ti. y l cch lm khng phi ca ti, nhng l mt trong nhng mo m ti
hc c trn Internet.
Fertilizer: I am currently using Peter's 20-20-20 with micro-nutrients. When new growth is developing, I
fertilize strength (1 teaspoon of Peter's per gal) each time I water. I also water with just plain water once
a month to flush out excess fertilizer salts.When I remove the shade cloth, I reduce my watering, still
continuing to fertilize once every two weeks for the winter. Twice a year, I water with Epson Salts at a
mixture of 1 tablespoon per gallon of water (it adds magnesium to the soil-less mixes that we all use). If you
can find a fertilizer with calmag in it, then don't add the Epson Salts.

Phn bn: Ti hin ang dng loi phn Peter 20-20-20 vi cc nguyn t vi lng. Khi
gi hnh mi pht trin, ti bn liu lng (1 mung c ph cho khong 2 lt nc) mi
khi ti ti nc. Ti cng ti nc bng nc x mi thng mt ln ty sch mui do
phn ng li.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

48

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Khi ti g b li che, ti gim bt lng nc ti, vn dng phn bn mi mt hoc hai


tun trong ma ng.
Mt nm 2 ln, ti ti vi cht x mui liulng 1 mung cho 2 lt nc (n b sung magi cho hn hp cht trng m chng ta s dng). Nu bn c th tm c loi phn bn
vi calmag trong , th bn khng phi b sung Epson Salts na.
Potting: The mix I use is 5 parts medium bark, 2 parts sponge rock, 2 part coconut chips, and 1 part
charcoal. This mix works very well for my growing conditions. As a general rule, I re-pot newly purchased
orchids even if they come from a reputable dealer.
I hope this answers most of your questions. Please feel free to email me. Even if you haven't purchased from
me, I will more than happily help you out.
Best Regards,

Trng: gi th trng ti s dng 5 phn v thng va, 2 phn dn cng, 2 phn vn x da


v 1 phn than ci. y l cht trng rt tt cho iu kin nui trng ca ti. Nh mt quy
lut chung, ti thay chu lan mi c mua nu n c cung cp bi mt ca hng uy tn.
Ti hy vng rng y l cu tr li cho hu ht mi cu hi. Hy ng ngn ngi gi email
cho ti. Thm ch nu bn khng mua lan ca ti, Ti s vui hn nu c gip bn.
Chc tt p nht!

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

49

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

LM TH NO CATTLEYA RA HOA?
How to bloom Cattleya orchids?
TRN MNH - Lc dch
What a question? There seem to be as many opinions on how to do this, as there are types of cattleyas. What
we need to do is simplify the process to enjoy our hobby more and stress over our plants less. Think of
orchids as weeds, and believe me they are weeds in a lot of areas around the world. In Florida, they grow
along the roads, in trees, and in the swamps.

Cu hi g vy? Dng nh c nhiu kin v vic lm th no thc hin iu ny, cng


nh c nhiu loi lan Cattleya. Ci m chng ti cn phi lm l n gin ho qu trnh
chm sc tho mn th vui ca chng ti v s suy kit cy phi gim bt. Hy coi lan
nh c, v hy tin ti chng l c trong mt vng th gii quanh ta. Ti Florida, chng
c trng tri di trn ng, trn cy, v trn cc m ly.
Your conditions are not mine, and my growing conditions are not yours. My neighbor just 100 feet away
from my orchid growing area does not have all of the same conditions as I have for my orchids. He may
water his orchids more often, have a tree shade his growing area, use rain water, or just ignore his orchid
plants more than I do mine. There are basic growing conditions that must be met for the orchid plants to
survive.

Cc iu kin nui trng ca bn khng ging nh ca ti, v iu kin nui trng ca ti


cng chng ging bn. ng hng xm ca ti cch c 100 feet ng t khu vc trng lan
ca ti nhng khng c cc iu kin nui trng ging nh khu vc nui trng lan ca ti.
ng ta c th ti cho lan ca ng ta thng xuyn hn, c mt cy xanh che khu vc
trng lan ca ng ta, dng nc ma, hoc b qua vic s lan nh ng ta nhiu hn s lan
m ti c. Cc iu kin nui trng c bn l cn phi m bo cho cy lan c th tn ti
To begin, sit down and really take the time to inspect your orchid plants. They will tell you if something is
wrong or missing. Look at the leaves. Are they dark green (almost black), or light green (almost lemon
yellow)? Check for stiffness, curling, pleats, wrinkles, spots, and brown tips. Now look at the pseudobulbs.
Are they plumb, twisted, shriveling, deeply creased, weak, with a dry covering or still green? Look at the
roots. Are there new roots, roots over the edge of the pot, soft brown mushy-looking roots? Now look at the
rhizome for insect damage, dried covering, and brown areas. Check to see if the orchid plant is above or
below the growing media.

Trc tin, hy ngi xung v thc s b thi gian ra kim tra cy lan ca bn. Chng s
ni cho bn bit n cn ci g. Xem l cy. L c mu xanh thm (gn nh en), hoc xanh
sng (ta nh mu vng chanh)? Kim tra xem n cng cp, xon, np gp, np nhn, cc
vt m, m nu. By gi hy xem cc gi hnh. N c ng thng, nhn nh, teo qut,
vt nhn su, yu ui, vi cc bao kh hoc vn cn xanh? Xem r. Cy c r mi khng,
r c b ra ngoi mp chu, r nhn c mu nu mm khng? By gi xem thn r c b cn
trng ph hoi khng, cc bao kh v cc vng b mu nu. Kim tra xem nu cy lan
bn trn hay bn di cht trng.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

50

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

A weak, sick plant may still bloom. That is because it is trying to propagate and form seeds before it dies.
Therefore, it does not matter if the orchid plant has bloomed or not. Each plant should be inspected for
health. Healthy plants will produce more blooms that are bigger, brighter, and have better shape than plants
grown in poor conditions.

Mt cy lan yu hoc bnh vn c th tr hoa. iu ny l do n ang c gng duy tr ni


ging trc khi cht. V vy, khng quan trng nu nh cy lan c tr hoa hay khng. Mi
cy lan cn phi c kim tra sc kho. Cc cy kho mnh s cho ra hoa ln hn, sng
mu hn v c hnh dng p hn so vi cc cy c trng trong cc iu kin km.
Light: nh sng
Cattleyas on the whole need bright light to be able to bloom to their fullest potential. You must take several
things into account for the correct light. Time of year is very important. During the late fall, winter, and
early spring, my cattleyas get full sun, with only a translucent plastic cover protecting them from the direct
sun. At this time of year, the sun's rays are not as intense and the added light allows the cattleyas to flourish.
During late spring, summer, and early fall, they need added shade from the intense sun. I use Aluminet 60%
in the greenhouse during this time. Aluminet also helps control heating and cooling in the greenhouse. To
determine if you are getting the right amount of sun, inspect plants that you have had in the same spot at
least 3 months. If the color is dark green, then there is too much shade. If color is light green (almost lemon
yellow), then they are getting too much sun. If the leaves are stiff and resistant to bending, then they are
okay. If they are soft and bend easily then they need light, water, or fertilizer.

Tt c cc loi Ct Lan u cn phi c nh sng y ra hoa ng tim nng ca


chng. Bn phi lm vi vic xc nh ng mc nh sng cn thit. Thi k trong nm
l rt quan trng. Sut t cui ma thu, trong ma ng v u ma xun, cc cy cattleya
ca ti nhn c nh sng mt tri y , vi ch mt tm nha m che bn trn trnh
nh nng trc tip. Ti thi im ny trong nm, nh sng mt tri khng mnh m v cn
tng cng nh sng thm cho Ct lan chng pht trin. Cui xun, ma h v u thu,
chng cn phi c che bt nh nng mt tri. Ti dng Alumnet 60% trong nh knh sut
thi gian ny. Aluminet cng c th gip kim sot nhit v lm mt nh knh. xc
nh ng lng nh sng cung cp cho cy bn cn phi kim tra cc cy m bn c cng
mt ch trong t nht l 3 thng. Nu l c mu xanh tm, chng b thiu sng. Nu mu
xanh sng (nh mu vng chanh), cy tha sng. Nu l cng cp v dng ng l tt. Nu
l mm v cng chng cn thm nh sng, nc v phn bn.
Water: Nc ti
Rain water is best... then well water... then "Reverse Osmosis" water... and last is city water. Rain water has
many beneficial elements that are not in the other three. Cattleyas need to dry out before the next watering.
It is true that more cattleyas are killed from over watering than under watering. The pseudobulbs may
become very shriveled when under watered, but with soaking, they can re-hydrate and be just fine. If the
leaves are wrinkled like old skin, this may indicate a root problem, not a watering problem. It is important to
understand that moisture is measured at or near the center of the pot - not on top of the pot. A bamboo
skewer works well and is very cheap. Run your fingers down the bamboo and you will feel how smooth it is
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

51

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

to the touch. Now insert it into the center of the pot for a few seconds (about 10). Remove it and run your
fingers down the bamboo again. It there is moisture in the center of the pot, the bamboo will be rough and
have resistance to your fingers sliding down the bamboo. Do not water if your plants already have moisture.
One side note - you do not have to test each pot. One small, one medium, and one large pot should be
enough to let you know if you need to water. Small pots dry out faster than large pots.

Nc ma l tt nht, sau l nc sch, tip n l nc Reverse Osmosiss .v cui


cng l nc my. Nc ma c nhiu tc dng m 3 th kia khng c. Cattleya cn phi
kh hon ton trc khi ti tip. S tht l cc cy Cattleya b cht do ti qu nhiu hn
l thiu nc. Cc gi hnh c th tr nn rt nhn nheo teo tp khi t ti, nhng vi vic
ti m chng c th cng tr li v pht trin tip. Nu nh mt l b nhn, c th ch
ra r cy c vn , khng phi vn ti nc. iu quan trng l bn phi bit c
m ti gia chu ch khng phi l m trn ming chu. Dng mt que tre kim tra
rt tt v r. a ngn tay ca bn xung di que tre bn s cm nhn c tnh trng ca
que tre ni u ngn tay. By gi nht que tre vo gia chu v khong vi giy (khong
10 giy). Rt ra v s li vo que tre. N s th hin m gia chu, que tre s nhm v
cn ngn tay bn trt xung. ng c ti nc nu cy vn cn m. Mt lu na l
khng cn phi kim tra tng chu. Mt chu nh, mt chu va v mt chu ln l
bn bit c nu bn cn ti nc. Chu nh s nhanh kh hn chu ln.
Media: Cht trng
Use what is available to you. There are as many different mixes as there are master growers. What is needed
is for the roots to get air, dry out between watering, and not stay wet too long. If your media does not dry out
in 5 to 7 days then it is probably too water retentive. On the other hand, if your media stays wet 3 to 4 days,
you are going to rot your roots. Notice that there is a difference between damp and wet. If you grow in pure
rock you may need to water every other day.

Dng nhng g sn c cho bn. C nhiu hn hp trng khc nhau tu theo mi ngi th
lm vn. cht trng cn phi m bo cho r c khng kh, kh gia 2 ln ti v khng
c m t qu lu. Nu cht trng ca bn khng kh sau 5 n 7 ngy th chc chn
chn n c kh nng ngm nc. Mt khc, nu cht trng ca bn vn m nc t 3-4
ngy, bn ang lm thi r cy ca bn. Lu rng c mt s khc bit gia m v m
nc. Nu bn trng hon ton bng bn c th cn phi ti nc mi ngy mt kiu.
Food: Thc n
I've always been told: water first and then feed. But, when you think about it, this does not necessarily make
sense. Orchid roots are like sponges - they take up water and when they are saturated, they will not take up
any more water. If you've already saturated the roots with water, how will the roots take up any fertilizer?
The potting mix may hold some fertilizer for the plants to take up, but not much.

Ti thng nghe: ti nc trc, cho n sau. Nhng khi bn suy ngh v n, iu ny


khng nht thit phi nh vy. R lan cng ging nh cc loi sng ph sinh chng ht
nc v sau n no n, chng s khng ht thm t nc no na. Nu n no ri th lm
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

52

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sao m n hp th phn bn c? Cht trng c th gi li mt cht phn bn cho cy hp


th, nhng khng nhiu.
I fertilize my orchids every other watering. I use 1 teaspoon of Peter's 20-20-20 fertilizer per gallon of water,
and I don't water before doing it. Twice in the fall, I water with Epson Salt to give the plants needed
magnesium. When choosing a fertilizer, look for one that has micro nutrients. This is the main reason people
are sold on different fertilizers. They have finally found one with micro nutrients and have seen positive
differences in their plants.

Ti bn phn cho cc cy lan ca ti mi khi khng ti nc. Ti dng 1 tha c ph phn


Peter 20-20-20 cho khong 2 lt nc v ti khng ti nc trc khi bn phn. Hai ln
trong ma Thu, ti ti nc vi cht x mui cho cy c thm c cht Ma-gi. Khi
chn phn bn, hy xem chng c cc nguyn t vi lng khng. y l l do chnh m
ngi ta bn cc loi phn khc nhau. H tm thy mt s nguyn t vi lng v nhn
thy cy trng c s pht trin khc bit.
Humidity: m
I grow in open air, so when the humidity is below 50% I mist the plants. Do not mist until the water runs off
the plant, because this is called watering - not misting. I spray the floor very well and the evaporation
increases the humidity in the growing area.

Ti trng trong iu kin thong, do vy khi m xung di 50% ti phung sng cho
cy. ng phun sng cho n khi nc chy ra cy, bi v c gi l ti nc ch
khng phi phun sng. Ti phun trn nn v s bc hi lm gia tng m cho khu vc
nui trng.
Sheaths: Li mo
DO NOT remove a dried bud sheath unless you are absolutely positive it will not bloom. Some
Cattleyas,especially the late winter/early spring bloomers naturally produce and bloom from dry bud
sheaths. The green sheaths are produced on the new growth the summer before, dry during the winter, and
produce a bloom spike from the dry sheath between December and February. Examples of these species
include C. skinneri, trianei, aurantiaca, guttata, labiata, mossiae, percivaliana, mendelii and schroderae.
Likewise, some Cattleyas do not need a sheath to bloom. The sheath is to protect the developing buds.
Removing it may cost you blooms. I have removed what I thought was as an old dried sheath to find new
buds just forming, but they did not survive my foolishness.

ng b i cc li mo kh tr khi bn hon ton chc chn rng n s khng ra hoa. Mt


vi ging Cattleya, c bit l cui ng, u xun s ra hoa t cc li mo kh. Li mo
xanh sinh ra t cc gi hnh mi vo ma h trc , kh li trong ma ng v s sinh
hoa t li mo kh khong gia thng 10 v thng 2. Chng hn cc loi gm:
Catt.skinneri, trianei, aurantiaca, guttata, labiata, mossiae, percivaliana, mendelii and
schroderae. Tng t, mt s ging cattleya khng cn c li mo mi cho hoa. Li mo
bo v cho s pht trin ca chi n. B chng i c th lm mt cng sc ca bn chm
cy ra hoa y. Ti loi b c iu m ti ngh rng mt ci li mo kh gi
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

53

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

tc l cy khng pht trin na, nhng chng khng tn ti v s ngu ngc ca ti.
Dividing: Chia tch
Many Cattleyas, when divided, will bloom the following cycle from the front division as long as there are 4
pseudobulbs. A back division will usually take two cycles to bloom. This means a front division may bloom in
about a year, while a back division will take two years.

C nhiu cy Cattleya, khi chia tch, hng u vi 4 gi hnh s ra hoa trong chu k sau.
Mt hng ui s thng phi mt 2 chu k mi ra hoa. iu ny c ngha l hng u s
ra hoa trong vng 1 nm, ngc li hng ui s ra hoa trong vng 2 nm.
Moving cattleyas: Di chuyn Cattleya
When buying cattleyas, I have found that a lot of them need a growth cycle to adjust to my growing
conditions. Since I hard grow my plants, they need the time to acclimate to their new environment. Do not
worry too much if you purchased an orchid plant last year and it has not yet bloomed. Give an orchid at
least two years before you decide that it is a problem bloomer.
Please feel free to email me with your questions.
Best Regards,

Khi mua Ct lan, ti thy rng c rt nhiu cy trong s chng cn 1 chu k thch nghi
vi iu kin nui trng ca ti. T khi mi trng cy ca ti, chng cn thi gian thch
nghi vi mi trng mi. ng qu lo lng nu bn mua mt cy trng qua 1 nm m cha
thy n ra hoa. Cn phi mt 2 nm trc khi bn khng nh rng n c vn v vic ra
hoa.
ng ngn ngi gi email cho ti vi cc cu hi ca bn.
Thn cho trn trng,

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

54

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CT LAN - CATTLEYA
vit bi Jon VanZile, t trang about.com
Trn Mnh - lc dch
The cattleya group is known for large, showy and sometimes fragrant flowers. Some of the most stunning
orchids in cultivation are cattleyas, with huge flowers that can measure eight inches across and come in a
wide variety of colors and patterns. In the wild, there are several dozen species of cattleya, but it's unlikely
you'll find any of these at local garden centers. Because of their ease of growth and sheer beauty, cattleyas
are the most hybridized of all orchids, and there are thousands upon thousands of registered hybrids. When
shopping for a cattleya, consider an American Orchid Societyawarded clone.

Nhm Ct lan c bit n l mt loi c hoa to, rc r v ngt hng thm. Mt s trong
hu ht cc loi lan lng ly c nui trng l Ct lan, vi ln ca hoa c th o c
trn 8 inch v vi nhiu bin th ca mu sc v khun mu. Trong t nhin, c vi chc
loi Ct lan, nhng khng chc bn s c th tm thy bt k loi no trong s chng ti cc
khu vn. Bi v, chng d trng v hu ht l p, Ct lan l hu ht cc loi lan c lai
to, v c n hng ngn loi Catt lai c ng k. Khi chn mua Catt, hy lu n cc
dng lai c gii ca Hip hi hoa lan M.
Light:
The cattleya orchids like bright light. They can even be acclimated to some direct sunlight, although keep
from direct summer sunlight. They will not flower without plenty of light. In the right light conditions, the
leaves will be apple green. Darker leaves might indicate too little light, while yellow or brown leaves might
indicate too much direct sunlight.

nh sng: Ct lan a sng mnh. Chng thm ch c th thch nghi vi nh nng trc tip,
du vy vn cn phi gi chng trnh nh nng trc tip ca mt tri ma h. Chng s
khng tr hoa nu nh khng c nhiu nh sng. Trong iu kin nh sng chun, l s c
mu xanh da to. L mu thm c th cho bit cy thiu sng, trong khi l mu vng hoc
vng nu c th cho bit cy b chiu sng trc tip qu nhiu.
Water: / Nc
Cattleya are sympodial orchids that grow from an underground rhizome. They typically send up new
pseudobulbs in the spring. During the growing season, water heavily, but do not allow them to sit in water.
Cut water back when the flowers begin to emerge from their sheaths--water in these sheaths will rot the
immature flowers. A well-watered cattleya will have fat lead pseudobulbs.

Cattleya thuc loi phong lan pht trin t thn r ngm. c trng ca chng l to cc gi
hnh mi trong chi. Trong sut ma pht trin, nc cn phi nhiu nhng khng c
chng sng nc. Gim lng nc ti khi hoa bt u nh ra t cc bao hoa ca chng
(mo) - nc trong li mo s lm thi n hoa. Ti nc tt cy Cattleya s c nhng gi
hnh mp mp.
Fertilizer: / Phn bn
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

55

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

During the growing season, fertilize with a weak orchid fertilizer weekly (weakly weekly, as the growers
say). During the rest period, fertilizer every other week.

Sut ma pht trin, bn phn vi lng nh phn bn lan hng tun ( hng tun lin tc,
ta nh ngi trng ni). Sut thi k ngh ngi, vi tun mi bn phn.
Blooming: / Ra hoa
Most cattleya produce one new flush of growth annually, and each new pseudobulb should produce flowers
that same growing season, often in late summer or winter. Some of the hybrids might produce two blooms
annually. When a plant goes into flower, reduce watering to avoid accidentally rotting the flowers. Emerging
cattleya flowers are protected by a thin sheath that emerges from the center of the leaf.

Hu ht Cattleya hng nm cho ra mt chi mi mi thn, v mi gi hnh mi c th cho


hoa cng ma pht trin, i khi vo cui h hoc ma ng. Mt vi ging lai c th cho 2
ln hoa mi nm. Khi cy tr hoa, gim bt lng nc ti trnh tnh trng v tnh lm
thi hoa. Li mo ca cy cattleya c bo v bi mt v mng m bao bc t trung tm
ca l.
Potting and repotting: /Trng v thay chu
Cattleya grow by means of a branching, creeping rhizome with thick, clinging roots. Repotting is stressful,
and a plant will usually take a season to recover, so only repot when necessary. They will do well in most
orchid mixes, including pink bark, clay pellets, perlite, charcoal, or any well-draining medium. When
repotting a cattleya, make sure there is enough room for the rhizome to produce at least two new
pseudobulbs before it hits the edge of the pot. Typically, repotting is done in spring, at the beginning of the
growing season. Cattleya can also be slab-mounted on tree fern or logs.

Cattleya sinh trng bng cch nhnh, dn dn thn r dy, r bm. Thay chu l gy ra
sc cho cy, v mt cy s thng mt c nm mi hi phc, v vy ch thay chu khi tht
cn thit. Chng s sinh trng tt trong hu ht cc hn hp trng lan, bao gm v cy, si
nh, bt, than ci hoc bt k cht trng no thot nc tt. Khi thay chu Catt, cn m
bo c ch cho thn ca chng c th ln them 2 gi hnh mi trc khi chng chm
ming chu. Thng thng, thay chu vo ma xun, lc bt u vo ma pht trin. Ngoi
ra, Cattleya c th c trng trn bng dn hoc gc cy.
Grower's Tips: Mo ca ngi trng Ct lan
Cattleya are not difficult plants, and their flowers are incredibly rewarding. Depending on the species, they
may produce just a few showy flowers or bunches of smaller, waxy flowers. Not all cattleya flowers are
fragrant, so ask your grower if that's a priority. The biggest mistake most people make with cattleyas is not
supplying enough light for the plant to bloom well and/or overwatering. Watch the pseudobulbsa plump
lead pseudobulb indicates a well-hydrated plant.

Cattleya khng phi l mt cy kh trng, v hoa ca chng tht ng thng thc. Tu


thuc vo tng loi, chng c th cho mt vi hoa rc r hoc mt chm ca cc bng hoa
nh hn, hoa xp kht vo nhau. Khng phi tt c cc loi Cattleya u thm, do vy hy
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

56

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

hi ngi trng nu l mt yu cu ca bn. Sai lm ln nht ca hu ht ngi trng


Cattleya l khng cung cp nh sng cho cy cy ra hoa tt v/hoc ti qu nhiu
nc. Xem cc gi hnh - mt gi hnh b bm cho ta bit l mt cy kho.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

57

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

KCH HOA CHO CATTLEYA


Tun Kit- TP Hu
Cattleya n tui trng thnh, sung mn , nu khng kch vn c th u hoa. Tuy nhin
xc sut s khng cao so vi vic kch hoa v thng b nhy chi con nh trng hp kch
mun. Nu kch sm th kh nng u hoa s cao hn nhng nh hng n qu trnh pht
trin ca cy trng.Vn ny, mnh khng dm qu quyt kch nh th no l trng thi
im, nhng qua thc t nui trng, mnh xin php c nu ln nhng g m hin nay
mnh ang thc hin. a s cattleya u n hoa theo ma, mnh lit k nhng dng i din
cc bn tin theo di :
- Dng Chialin : thng n hoa vo ma xun v ma ng ( ring cy Tn th ngoi ma
ng v xun, cn c th n hoa vo ma h )
- Dng Blc. Sanyang Ruby : n hoa vo ma xun v ma ng.
-Dng Pot. Sally Taylor : n hoa vo ma xun v ma ng.
- Dng Chunyeah : dng ny th phc tp hn. Blc. Chunyeah No1, Cu#10, Cu#15 n hoa
vo ma xun, ma thu v c ma ng, nhng Blc. Chunyeah #8 ch n hoa vo ma xun
v ma ng, cn Blc. Chunyeah # 17 n hoa vo ma thu...
- Dng Shinfong Luohyang : n hoa vo ma xun v ma ng.
- Dng trng nh Bch ngc, Lc. Orglades, Grand, Lc. Longriver compton n hoa vo ma
xun v ma ng. Cy Kim tinh v bch ngc cn n hoa vo ma thu.
- Dng xanh nh Blc.Ports of Paradise, vua mo... : n hoa vo ma xun, ma thu v ma
ng.
- Dng tm nh Lc. Pamela, Blc.Seto, Blc. Pink Emperor, Blc. King of Taiwan...: n hoa
vo ma xun v ma thu ( cy i tn 1 cn n hoa vo ma thu )
....................
V vy trc ht nn phn loi cy theo cc kch c ( m con, cy bt u trng thnh v
cy trng thnh sung mn...), cy thuc cc dng , vng, tm, xanh...treo vo tng khu
vc ring d dng trong vic chm sc v kch hoa. Cc bn Hu, nhng cy c
hoa n vo ma thu n u ma ng, ngha l chi con bt u ny mm t gia ma
xun n ma h, thng xy ra hin tng gi hnh cha kp ng tp mc chi con
mi.Cc gi hnh pht trin trong giai on ny rt tt. V vy hn ch hin tng nhy
chi con lm nh hng n cht lng hoa ( ch l hn ch thi nghen, ch khng phi
tuyt i 100% ), mnh thng kch hoa khi chi con khong 8-10cm vo ma ny.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

58

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Vo ma ng cy pht trin chm, him khi nhy chi con. V vy nhng cy c hoa n
vo cui ma ng v ma xun, mnh thng kch hoa khi ngn l bt u h m.
Vi vic kch hoa nh vy, mnh thy s lng cy u hoa trong vn cng tng i,
gi hnh pht trin bnh thng, t c du hiu suy thoi.
Kch nh th no ? c l phn bn NPK dng kch hoa th bn no cng bit, nhng cc
bn nn ch v ch ti nc v nh sng. Mnh thng lm nh th ny (V
khoanh vng nn thao tc cng n gin). Trc khi dng phn kch hoa, mnh che thm
mt t li trn gin (ch vi dong li, ch khng phi nguyn mng ), khng ti nc
mt ngy, sau s ln ti nc ch 1/2 so vi bnh thng. Ba ngy sau tho cc dong
li ra v bt u ti phn kch hoa lin tc hai - ba ln trong hai n ba tun vi liu
lng mt mung c ph cho bnh xt 8 lt. Tip n l phn NPK 20-20-20. Ri lp li nh
c. Khi n hoa cao 2-3 phn th ch dng 1/2 mung caf phn NPK 6-30-30, 20-20-20 cho
8 lt nc v xen k thm hai ln phn rong bin cho hoa thm. Vo ma hoa, mnh thng
ti thuc tm ( 1g/4lt nc ) v MgSO4 ( mt mung sp/4ltnc ). Lc u mnh s
dng hai loi ny vi mc ch ch phng bnh v x mui, nhng sau ny c mt s ti
liu thy chng cng c tc dng trong vic kch hoa. Cch y hai nm mnh c chia s vi
bc H v cch dng thuc tm v MgSO4. Bc p dng v kt qu rt tt. Mc du vn
ca bc rt thiu sng nhng vo ma hoa th...hong c ch m treo (hihihi... v phi trn
ma cc bn ).
Nhn y mnh cng xin ni thm v vic kch hoa cho trng Tt v tr nhiu bng cng
mt lc. ( Nhng vn ch dm chu v chu nh th s khng ti no thc hin c iu
ny
).
Trc ht cc bn ch Hu hoa n vo dp Tt thng phi tri qua mt ma lnh, nn
t khi ny mm cho n khi hoa n cng phi mt 4,5-5,5 thng. V vy vo khong gia
thng 7 m lch, chn trong vn mnh nhng cy sp sa hoc ng tp v c ma hoa
ng vo dp Tt Nguyn n, chuyn vo mt khu vc ring. Ti Atonik 1-3 ln lin tc (
mt tun/ln ) nh thc mt ng. Khi thy mt ng bung chi hoc s dng n ln
th 3 m n vn ng th ngng s dng. n cui thng 7 m lch li chn tt c nhng cy
va mi ny mm hoc mm cao khong 1 phn tp trung v mt ch, s dng quy trnh
kch hoa nh nu trn. i vi Cattleya bn c th iu chnh vic n hoa trc, sau mt
tun thng qua vic tng, gim nh sng, nhit v m. Mun n sm th tng cc yu
t trn, mun n mun th ngc li. cho hoa to, phng th nn iu chnh cc yu t
trn theo chiu n mun.
S dng ng quy trnh trn, nhng n Tt vn khng c hoa, khoe vi bn b hng
xm, xin cc bn ng hi ti sao nghen. Ci g cng c tnh tng i. Vic lm trn ch
tng thm t l u hoa, ch xc sut 100% th... b tay. Trng mt vi chu th khng th
nhng trng khong nm ba chc chu th c th y cc bn ! Cc bn hy c gng pht
trin v s lng i nh. Chc cc bn bin c m thnh hin thc.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

59

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hi p v trng lan Cattleya


TRN MNH - Tng hp
Qua nghin cu mt s ti liu v qua s trao i hc hi trn mng v lan Cattleya. Xin
tng hp li t liu ny chia s cng nhng ngi yu lan. Ti liu ny xin c trnh
by di dng Hi -p. Cc cu gii p do anh on B Thun (TP Tr Vinh) thc hin.
MUA LAN V TCH CHIT LAN CATTLEYA
-

Hi: Ti mi mua 1 chu Cattleya, xin cho bit cch chm sc ban u?

p: bn phi nn ch cy mi em v cha tch chit cn nguyn trong chu,nhng


ngy u nn kim ch kh thong ,mt vi ngy khng ti nc cho cy n nh
khng b sc v lnh nhng vt thng do qu trinh vn chuyn gy ra ,sau ch ti phun
sng m thi v khi no chu kh ro mi ti li,trong vng mt thng u khong nn
ti phn bn yn tm i phn tn lu trong chu d sc giup cy vt qua trong thi gian
u(nht l cy i loan nu bn nn nng ti nc v phn sm cy d bi h thi).
-

Hi: Ti phi lm g vi nhng khm lan Cattleya mi tch?

p: nhng cy mi tch chit sau khi trt vt ct( tt nht bt vt ct bng sn mng
tay,bng sn thng hoc keo chng thm trong xy dng cng tt v kh li s c mu
trong tng ng cy lan,),sau khi kh khong ba ngy bn c th em trng cho hng
nh sng ban mai ti chn gi,nhng khng nn mc ma,va phi nh cy tch chit
khng c ti phn cho dn khi r bm chu,ch dc ti nc v cht kch thch ra
r,mnh a thch xi B1 thi(CHAI XANH C CHA CHT KCH THCH TNG
TRNG) thng th sau khi trng vo chu ln ti nc u tin bao gi mnh cng pha
B1 thi NNG 1CC /MT LT NC,nhng ngy sau ti nc thng,sau ba
ngy li ti B1 mt ln ,ri ti nc,cho dn khi ra r th ti thm B1 mt ln na th
ngng li,ch ti phn khi r bm chu,v khi ti phn th ln ti u ch bng na
nng khuyn co,ti nh vy trong ba ln.ti phn th mt tun mt ln,nu cy
kho mnh c th tun hai ln,B1thi c th mt thng ti mt ln khng sao ht ,y hon
ton l nhng kinh nghim thc t ca mnh.
-

Hi: Cy m mi mua v em thay chu lin, ti nc hng ngy khng bit c b


ng r khng?

p: cy m mua v thay chu lin cng tt ,nhng nguyn tc l ch thong mt khng


ti nc ba ngy n bn ngy sau ti lai b1ba ngy ln nhng ln khc ti nc,ch
phun sng m thi ,b1 ch ti khong ba ln,nhng ln sau p dng khi kh ro hn hy
ti nc li,em v ti lin lan d b ng nc,bnh v sc m cht.
-

Hi: Xin cho bit cch tch chit Cattleya ?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

60

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1) chun b cht trng: gii thiu hai loi ph bin


* than: than p nh nu chia dc ba c cng tt cc ln,cc trung v cc nh,sau nu
bn l ngi kin nhn bn em than i ngm cho n khi chm hn xung nc th bt du
trng lan c ri( ngm nh vy khi trng r mi bm tt khng tht u r,cn nu mun
trng lin th bn phi em luc mt ln si chng mi lm pht,sau mt m
,sng hm sau,x li bng nc lnh ba ln l trng c ri
*dn cng loi 35.000$/kg:ch cn ngm mt m,sng x li ba nc phi kh ri em
trng,ring vi mnh th khng cn phi kh trng lun cng c
2)chu :mnh th trng hai loi chu chu nha v chu t,nhng hin ti th a thch chu
nha hn v khi thay chu t tn thng b r,chu t gi nc tt hn,nu mi trng
tng i mt nn chn chu nha,nu mi trng nng hn,th nn chn chu t, chu ch
cn ra sch phi kh l trng c ri khng cn luc chu
3) tch chit: theo sch v th trng lan tch chit tt nht l vo u ma ma,tuy nhin do
sinh trng ca mi cy khc nhau nn tt nht l khi no bn thy gi hnh mc sau cng
ra ba n nm r non l n thi im tch chit c ri( d nhin y ch ni cho cc
bn t kinh nghim m thi cn chi lu ri th lc no cng c),khi tch chit nn chit t
nht ba gi hnh khng nn t hn,t qu cy tch chit d b yu chm hi phc,nhiu gi
hnh hn th cy mau hi phc hn,nhanh ra hoa hn,bn c th dng li dao lam mi
hoc c (phi kh trng) ,hoc ko ct ct ly ba gi hnh m r non ri,r ra chng mt
n hai phn l va,bt vt ct bng sn ,sn mng tay,keo chng thm trong xy dng tt
hn l vi n tru v vi c th thm nc vo vt ct sau ny.
4) sau khi gn mc vo chu cho than hay dn vo ( vi than th xp ba lp than ln nht
d y chu nh dn ln trn,nu khng th mt loi than cun khng sau,nhng km
thm m,dn th cho vo ni chung cho vo than hay dn cng nn cch ming chu chng
mt n hai phn,sau th ct cy tch chit vo bng dy in nh hay dy nilong cng
c,theo sch c th ct cy st vo ming chu quay hng pht trin sau cng vo gia
chu,nhng kinh nghim cho thy th nn ct vo khong mt phn ba ng knh chu l
va,v sau ny c khi cy khng ra gi hnh mi theo mun,ct nh vy l va,nu cy
kh ng vng c th lm thm mt cy kp ph (ct ti t)a ra mt phn ba chu bng
km d ct hn,cy sau khi ct vng ri kim ch thong mt d kh vi ba ngy ,sau
c th yn tm mang ra gin c hai lp li treo ln c ri,ln t li u tin nn t
B1 thi( chai mu xanh) nng 1cc/1lt nc,ba ngy ti mt ln B1 nh th khong ba
ln,nhng ln khc ti nc ngy mt ln tu theo nhit ni mnh trng nu mt th mt
dn hai ngy t mt ln,nu nng th mt ngy ln,tuy nhin cy mi trng khng nn
t nhiu qu d b h thi,ch khi no r chui vo lp dn hoc than khoang hai ba phn
th c th theo ch bnh thng,ch khng c t nc vo lc tra nng sau m
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

61

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

gi,d b thi cy v r,tuy nhin vo ma ma phi d mi che ,cy tch chit khng
nn hng nc ma cy d b h thi,chc bn thnh cng.
xin b sung thm mt cht
* c th tit kim cht trng bng cch lt thm cc mouse xp y chu,hoc l hay
gch ng hay gch th cng c
* m bo cy kho mnh d sng ,trong vng mt thng khng nn ti phn
*di y chu c th lt thm gch ,mouse xp tit kim cht trng , cng c
cy kho mnh t l sng cao,khng nn ti phn trong vng mt thng u
-

Hi: Ti mun thay chu cho cy Cattleya mi mua v phi lm sao?

Cattleya mi nhp v:mnh lm nh sau,cy a loan a s l chu nha vic thay chu d
dng ,ly tay bo vng quanh chu nha,bp nh xung quanh chu,cho phn lan tch ra khi
chu,sau nh nhng nm ly bn nm gi hnh(ch nm phn gi hnh gi cng cp)
rt cy ra khi chu,cy rt ra nu khng tch chit th ct b bt phn r h dp,nu chnh
gia c dn trng th rt ra ht bng tay ,c t cht r cng khng sao u,ton b qu
trnh khng cn t nc ch cn kin nhn ct b r h v rt dn ra thi,nu trng lu
c kinh nghim th cng khng cn rt dn trng ra lm g tuy nhin sau ny phi ti phun
sng canh nc rt cc,theo mnh bn nn rt dn trng ra ht,nu l dn cng th d dng
hn ,c mnh dn ct b r ch li r tt thi chng ba n bn phn l v,ton b qu
trnh nhc li l khng cn t nc,nu tch chic th cng lm nh trn ,nhng phn no
tch ra th trt sn vo vt ct,hoc sn mng tay,sau kim ch thong mt treo ln bng
dy g cng c khong ba bn ngy ri em trng ,khi treo ln th ct dy vo cn hnh
ng ct vo gi hnh,ba bn ngy sau khi cy r kh trng li,thi gian ny cng tm
cho cy t n nh lnh nhng vt thng do vn chuyn v ct,tch chit gy ra,bn c th
em trng c ri,nh m bo cy khng h thi bn nn trnh ma thi gian u v
trong mt thng khng nn t phn ch t nc v cht kch thch v d b1 thi hay
atonik (nng 1cc/ 1lit nc),ba n nm ngy mt ln cho n khi ra r l xong ri sau
bn ch cho r cy bm xung cht trng khong hai phn l c th t phn c
ri,ti phn th c th theo cch ny ch khng cn theo thi gian mt thng,chc bn
thnh cng.
Ring vi cy trng chu t khi thay chu khng nn p chu m bn dng mt cy km
mi nhn bm chu t b ch cn bm vi ln quang chu th thng chu t v ra ht,lm
nh th t ng cy cattleya hn,sau ct r nh trn,qu trnh sau th tng t,nn tch
chit hoc thay chu vo du ma ma cy s nhanh pht trin li hn ,tuynhin nu l cy
m i loan th tch lc no cng c,bi v cy ny thng l rt kho mnh
-

Hi: Xin cho bit u nhc im ca vic trng catt bng dn lng?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

62

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

phn tch u v nhc im ca trng dn lng u im : t mt thi gian ti,cy hi phc


mau,mau ln,ngm phn lu di cy mau ln nhc dim : phi l ngi nui trng c kinh
nghim ,d h thi vo ma ma v hu nh khng kh c,nu che chn khng k d thi
ht r,vi ngi mi chi rt thch ti lan nu xi phng php ny e rng khng n v
thch ti dn n cy s thi r m cht, khi cy pht trin nhanh th phi thay chu nhanh
rt phin phc vi ngi khng c kinh nghim, ni chung trng kiu ny nhiu u im
nhng nu cc bn mi chi chu kh ch kh mi ti th kt qu tuyt vi,tuy nhin
mun trng lu t ba nm tr ln vi cch trng ny th li l chuyn khc
-

Hi: Xin cho bit cch trng lan t chai m?

Trng cy trong chai ra quan trng l vic chn chai chai nui trng,ng chn cy c l
nh qu,tt nht l cy c la' t ngn tay ci tr ln,trong chai phi mi ng c l ho a
nhiu qua`,r cn xanh,cn p chai ch cn c ci ba nh u st kh mt ci l xong.,
chai trong thau nha kh nu khng s t tay,sau dng kp gp cy ra bc lp thch ra
cho sch bng tay,g b nhng phn en en,cng khng cn g k qu coi chng tn
thng cy con,nhng li qua nc sch hai ln ,ri b vo r sch ch hi kh em i
trng,khong^ em ra nh nng trc tip,ch xi nng tn x,vi ngy u trong nh cho
cy n nh,ti phun sng ,kh th ti,khng cn xt thuc nm v cy cn non yu,cy
no h th b i,ti phn 30-10-10 ln` u`,vao` 10 ngay`sau, nng d long bng na
trong chai ghi,tun hai ln,ti nh vy trong ba thng sau ti phn bnh thng,thnh
thong cng ti thm phn vi lng cho cy,hi culanluasg trng nh vy th cy c
hoa u tin l 11 thng.

KIM SOT CC IU KIN TRNG LAN CATTLEYA


-

Hi: Xin hy chia s kinh nghim kim sot nh sng cho Cattleya?

p: v nh sng ni ng ra nu cy cattleya c nh sng bui sng n chn gi ri


khng qua li che l tuyt vi,qua gi ny tt nht l phi qua li che.nu bui tra vn
ca bn vn c nng tra chan ho,thi nn xi hai lp li,li che lan tt nht l phi cao
hn l cao nht cui cng trong vn ca bn t thc ri n ba thc,cn tra khng c
nng th nn xi mi che tn xanh vo ma ma , trnh ma ,vi hai lp li ma ma
c th khng cn che thm nhng nu ma nhiu qu c th lm thit hi mt s lan nu
ma dm lin tip,nu c che bng tn nha xanh che cao khong ba thc l hai nht t
nht cng phi hai thc,nhng cy ngoi ba c th b chy l nu qua chn gi ri
khng c mi che.
Ti nc
-

Hi: Xin cho bit cch ti nc cho lan Cattleya?

p: iu u tin cc bn hay mc phi khi mi chi cattleya lam cho lan mau i i nh
ma l cng lan qu nn thng xuyn ti cho cy mi ngy,c khi ngy hai ba ln,tht ra
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

63

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

cy lan thng hay b cht l do d nc,nn ng r m cht,nhu cu ti nc ca cy


cattleya l do s quan st ca mnh,tht ra tt nht tu theo mi trng ca mnh m ti
nc,tuy nhin vn c mt im chung l khi no cy lan kh hn th ti nc cho d bt
c mi trng no vit nam( y khng ni ti nh knh),kh hn l khi bn thy r lan
ln mu trng kh(gn gi hnh) ,y chu kh ro,nh vy l lan ca bn cn ti nc ri
,ngha l vi mi trng ca mi ngi c th ti ngy hai ba ln, ngi khc c th hai
ba ngy mi ti mt ln,thm ch c tun mi cn ti mt ln,nh vy s m bo c
bn s c mt b r lan p kho mnh
Bn phn
-

Hi: Xin cho bit cch dng phn chm tan cho lan Cattleya?

p: mnh khng c xi phn tan chm nn khng c kinh nghim nhiu,ch ly kinh
nghim ca hi hoa lan tnh mnh gp nh sau: tr vinh ch xi loi phn tan chm mu
xm en loi tm chc ngn mt kg,c v bc ngoi, kinh nghim cho thy rng y l
loi phn c hm lng a vi lng thp nn cng ph hp cho lan,tuy nhin ci g thi qu
cng khng tt bn ch nn b vo mt t,mt chu trung (chu nha) loi nm ngn ng
knh chng hai tc khong mt mung cafe l va (hi vun),ngoi ra cng nn ti thm
cc loi phn khc theo nh k,nhng c phn tan chm, thi bn phn khc nng phi
long hn qui nh thng thng v phi nh rng nu lm phn c th git cht lan hng
lot ,bn cng nn ti thm phn hu c v c phn hu c cy lan mi mp mnh,va
ti phn hu c khng nn ti trc tip vo cy ch ti quanh gc cho d hng phn c
qung co l ti trc tip vo cy c,iu quan trng l xi phn nu phn tan chy th
nn mua chai mi (phn chy ri kh nh lng) v phi coi hn dng trc khi mua phn.
-

Hi: Xin t vn dng phn Dynamic?

Kinh nghim au thng vi phn lifter dynamic rt nhiu,u tin nghe trn anh ho
phng 9 vng tu xi rt tt ng trn bo hoa cnh,ng dng xi cho denrobium,tr vinh
xi th cho cattleya,u tin c bn mi chi liu mng b i nguyn cht mi rt hi kh
chu trong ba ngy u,sau mi bay dn i,khong bn thng sau cy pht kinh khng.ra
gi hnh to tng cn to hn i loan trng, nhng tng thnh cng ai d khong tm
thng tr i i a s r cht sch phn gi hnh c ch cn phn trc ra r pht trin tt,t
ng ra rng ch nn dng n d nui dng cy con yu ,ging qu cho ra vi gi hnh tt
ri ct ra trng li,mt s tay c kinh nghim ch ly mt t phn ny b vo ti vi may li
xa gc ri ti bnh thng ,vn b sung phn v c nh c,cy pht tt,tuy c hin
tng cht r nhng t hn mau ra hoa bng p. 1kg dynamic/20 lt nc ngm cho bay ht
mi hi.sau mc ly pha ti mc phn trn khng cn lc u,30 cc /8 lt nc phun
hai tun ln,nu pha 15 cc/8 lt nc th tun mt ln,ti quanh gc , khng ti gc v
ti l,ti phn v c nh k,kinh nghim cho thy rng phn c nc bn sn mc tin
hn nhng khng tt bng,ch c ci l cm gic sch hn v t hi hn
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

64

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

PHNG TR SU BNH HI LAN CATTLEYA


-

Hi: L cattleya c nhiu chm en v c th cy ra c nh vy, lm sao y ?

p: trn l c nhiu chm en c th co ra c th ng l rp vy,c th dng supracide


1,5 cc/mt lt nc phun v tun sau phun li ln na th s ht nhung rp vy cht khng t
rng xung m ti nc thi gian bin mt lc no s khng hay nhng nhc dim thuc
ny l c mi hi kh chu,c th dng actara cng c khng c mi liu lng c ghi
trn gi.
-

Hi: Ti sao r cy cattleya ca ti khi chm gi th li b thui en u?

Cy cattleya b en u r khi bm xung gi th c th do cc nguyn nhn sau:


1) gi th x l cha ng cch nht l trng than kh nng cn mn trong than ,khc
phc trng li hoc ti x nhiu ln ,kch thch li bng b1 cho ra r
2) ti phn hoc thuc nm hoc dit vi khun sm qu trong khi u r cn non t nn
thun li khng mc tip,x l ch cn c cch ti li bng nc khng ti phn hoc
thuc cho n khi ra r mi
3) do ti nc vo tra nng gy sc nhit nn h u r xanh
4) gi th trng qu lu h mc cng c th gy tnh trang ny do qu acid hoc qu kim
-nu em x l gi th nh anh ni trong phn trong cattleya s tt thi
cn cy trng lu khng ra r min ng h thi t t n s ra ,ng qu nng lng,cy no
en hoc thi phi nhanh chng ct b phn h em treo di nng mot lp li trnh ma
hon ton ,khong ti na thng may ra mi cu c.
-

Hi: Xin cho bit kinh nghim dng thuc gc ng?

Tt c cc loi thuc gc ng( kasuran,cockmen) khi xi u c nguy c lm h hi r


lan,tuy nhin cy thi r hoc thn ri th xi c th c v hu nh thuc khc u
khng c tc dng,cy h thi ri k nh l b ,ngm new kasuran th may ra c th dit
mm bnh,nhng cy s kit sc lu di,tuy nhin i khi phi rng gi li nhng ging
qu
gi!!!
ch
phng
nga
khng
nn
xi
thuc
gc
ng
ring vi nhng cy ng c vi thuc gc ng ri( b h thi) ch cn cch ngm vo
nc thng na gi ri em kh ch thong na thng sau trng li !!! khng bao gi
xi li thuc gc ng na
-

Hi: Chu lan ca ti hay b ru trn gi th, phi lm sao?

theo kinh nghim cho thy ch cn c nng ,thi gian kh ro gia hai ln ti th kh c
ru no sng ni,thuc tr ru hiu qu hu nh khng c.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

65

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

M S CATTLEYA I LOAN VO VIT NAM


Do anh em c nc cng ng gp
# 001 blc chunyeah good life No 1

A 22 blc chunyeah x Pot Shinfong Unique

(=Blc.Tassie Barbero X Blc. Kuan-Miao Chen )

Tuong quan so 2 (MS :culanluasg)16/12/07

# 002 King of Taiwan x Blc Chialin " Hng soi"

22 chunyeah #1 x C moscombe

# 03. Lc.Persepolis

A 33 tn y l: Harng Tay x Heysong

# HC4. Blc.Chunyeah good life No 1 x Blc. Mem

A 46 Blc chialin x Blc chunyeah 1

ong wen mo

A 56 = 351 X Tng qun (LAN LA)

# 005. Blc. Shinfong luohyang Kim hong hu

A 85 Chunyeah 15 x Blc Tainan gold se s vng x

# 05. Lc (Shellie compton x Midred river)

Blc Tainan gold bc kim )

# 06 Blc.Chan Hsiu Gold "Taiyoung#15"

A 59 Blc (Cu1 x Tainan Gold) x Blc Chan Hsiu

(Blc.Chunyeah x Blc.Memoria Ong Wen-Mo)

Gold Fuji)

# 07. Blc. Chunyeah golden star

A 96 Blc Colner Stone x Blc Sanyang Ruby

# 09 Blc.pot of paradise "3G"

"Qun Long".

.CL 009 Blc Shinfong Luovyang x Blc Kuan

A 98 Pot Elegant Dancer "Son Mi" x Blc Pink

Miao Chen

Emperor

CL09. Blc. Sally Taylor x Blc. Chialin Hong

22 blc chialin Gold Super x Pink Peror (hng KN)

soai

hc 22 blc taiwan ruby ( i dng 5 x blc apricott

010. Lc. Tainan city x Pot.Prosperous Lee

flare)

11 tng qun x tn th (cy mi nm 2009)

23 blc chunyeah x blc Shikang Dragon

A 11 lc tainan city x (blc chialinx K5)

ch Sinh x ty cng long

A 46 blc chialin x Blc Chunyeah 1

026. Lc. Tainan city x ( Pot. Shinfong lisa x Blc.

A.48.BLC.Liu's Vermilion ng phng

Chialin)

.012 blc cornstone x blc artist pride

.27 Blc.Taiwan queen x Blc.(Asia sunlight x kuao

013. Blc.Cornerstone x Blc. Triumphal

mao chen)

Coronation Seto

028. Blc. Purple ruby x ( Pot. shinfong lisa x Lc.

014. Blc. Triumphal Coronation Seto x Blc.

tainan city )

Cornerstone

030. Blc. Sangyang Ruby x Pot. Shinfong

.14 Hong Hu Vng

beauty

- 16 Kim Phng Hong

030 blc sanyang ruby x post shinfong lisa

A 18 blc chialin trng thi x lc tainan city (tn

31 moscombe x wayndora ( thng m )

tinh)

39. Blc. Chunyeah #1x Blc. Chunyeah #17 x

.18. Blc.Haw yuan grace x Blc. Chuyeah #1

Blc. Goden Ant

020. Blc. Shinfong Lisa x Blc. Chunyeah

040. Chunyeah #1 x Blc. Chialin TT

020 Pot. Tzeng-Wen Sunset = (Pot. Shinfong Lisa

P58 ??? cha c tn

x Blc. Chunyeah 1)

P89 blc shinfong princess x blc king ot taiwan i

21 C moscombe x blc chunyeah #1

tn s 1

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

66

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

043. Blc. Bryce Canyon x Blc. Mem. Crispin

073. Blc. Sally Taylor x Blc.Chia lin TT

rosales

074. Lc. Tainan City x Blc. Chunyeah # 1

.44 blc sanyung ruby x (blc maitland x pot sally

075. Lc. Tainan City x 445 (blc (k5 x chialin

taylor)

BTT ))

046 blc chialin tn th x pot sally tailor

076. Lc. Tainan City x Blc. Chialin BTT

47 Pot Shinfong Lvoyanz "Kim Hong hu"

077. Lc. 445 x Lc.Tainan City

049 bc kim x Blc.Chunyeh#1 x Blc.Tainan

078. Blc.Shinfong Canary x Blc. Guanmiau City

Gold

079. Lc. Tainan City x Blc. Guanmiau City

051. Blc Shellie compton x Blc. Mounthood

HC 82 blc sanyang ruby x (red crab x lc tainan

mary

city)

P56 Blc (maitlan x M OngwenMo) x Blc

082. Blc.Kuan miao chen x Blc. (Chunyeah 8 x

chunyeah

Tainan gold (kim t tc)

056. Blc.Wainae sunset x Blc. Shinfong beauty

082 blc Kuan Miao Chen x blc Chunyeah #8 x lc

059 Tainan City x Da Hau(lc tainan city x eve

Tainan City

marie barnett)

82 : Sanyang Ruby "K M" x (Red Crab x

061 Blc (Chunyeah #1 x Shinfong luohyang) x

Tainan City)

Blc(Chyong guu chffiney x Chunyeah #1)

088 blc shinfong sweet x blc chunyeah No 1

62. Blc. Chunyeah # 1 x Blc.Mem ong wen mo x

HC41. Lc. Tainan City x Blc. Sangyang Ruby

Blc. chyong guu chffiney x Blc. Chunyeah # 1

TM

63. Blc. Chunyeah # 1 x ( Blc. Yellow ball x

HC42. Blc. Sangyang Ruby TM x Lc. Tainan

Blc. Sunsetbay ) x Blc.chunyeah # 1

City

64 Shinfong Lisa x (Purple Ruby x sunset bay)x

.HC 42 lc tainan city x blc sangyang ruby ( qun

Chia Lin BTT

long )

66(Cu#1 x Mem Ong Wem Mo) x ( Cu#1 x blc.

HC43. Blc. Sangyang Ruby TM x K5

Shinfong Luohyang )

- HC 44 shinfong lvoyanz tn long

66 (Cu#1 x Mem Ong Wem Mo) x ( Cu#1 x blc

.HC47.Blc.Sanyang Ruby x Blc.Chialin

shikang dragon)(vn lan ch chiu - Mn Thanh

"Shinshu"

,cn th)

HC48. C.Beaufort x Blc. Chunyeah # 1

068. Blc. Chunyeah # 1 x Blc. Shinfong

HC55. Blc. Hwa Yuan Beuaty x Blc. Chunyeah

luohyang TTHK

#1

069. Blc. Chunyeah # 17 x Blc. Shinfong

-HC 64 pot shinfong lisa x (purple ruby x sunset

luohyang TTHK

bay ) x blc chialin bao thanh thin

.71 Blc.(chunyeah 17 x tainan gold)

HC66 Blc. Chunyeah # 1 x Blc. Shinfong

HC 71 Cu #17 x Tainan Gold( Hong tron)

luohyanz (ty cng long)

070. Pot. Shinfong Beauty x Blc. Sangyang

.074 chunyeah x lc tainan city

Ruby

-77 lc tainan city x blc chialin bao thanh thin

.072.Blc.Triumphal Coronation "Seto" x

-MS 082 CU#1 x Chialin (TT)

Blc.Chialin "Shinshu"
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

67

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

82 Sanyang Ruby "K M" x (Red Crab x Tainan

181 blc mem crispin rosales

City) duycongtrang

182 blc shinfong lucky C v b

91 , tem ghi Sanyang Ruby x Shinfong Beauty

183 i tn vng Blc chyong guu chiffney

(thehuy),photo manhkhuong 19/09.2009

183. Lc. Tainan gold x Blc. Chunyeah # 17

100 Blc(Termthong x Golden slipper) x

184 chunyeah 19

Blc.Apricot flare

185 blc chialin kim siu qun

HC102 (TainanCity x Sallytailor) x

186 Blc mystic isles tht tinh

ShinfongBeauty (DTV)

187 . Blc. Chunyeah #8 chn v 18

105 Shinfong Beauty i dng

188 tiu bch hoa C.Clark Harman

105 kim bo thch x ch sinh s 1

189 ngi p c bo Blc shinfong ruby x Blc

HC 106 (Chialin TT x TainanCity) x

jinhb.. Rainbow

ShinfongBeauty (DTV)

190 rng mo xC.moscombe x blc golden slipper

0118 Tainan City x Shinfong Beauty

191. C. Moscombe x Lc. Pirate king

123 Chia Lin " TT " x (Maitland x Sally Taylor)

191 nhn c s 13 *lc su nan hwi*

130. Pot. Shinfong Beauty DD 88

192 Blc Green wich *E*

M136 Blc. Chialin Hng soi

193 ports of paradise 3G

.140 Lc.Roseette worland x C.chocolate drop

194 nht thnh Blc Pink Emperose

M 117 Blc chialin trng thi

195 mahina yuhiro Uli

M133 blc purple ruby l thnh

196 thin nga i i Lc (mildred rivers x Spring

M135 purple ruby u lc

S...

M141. Shinfong luohyang ( kim k ln)

197. Blc. Shinfong luohyang tn th hong

143 . Chunyeah # 17

kim

161. Blc.Lian her glory

198. Blc. Guanmiau city "wu hau"

162 Blc. Asian sunlight x Blc. Kuan miao chen(

199. Ng p Chu Phi Lc netrasiri doll

ngc lung linh)

Lc.Loog Tone Africa Beaty

163 i dng 11

(=Lc Natrasinri Doll X C.Thospol Spot )

163 : Blc.Chialin " TT " x Pot. Shinfong Lisa

200 Blc (Golden Slipper X Kuan Miao Chen)-

168 lc Tainan City x blc Chia Lin " Golden

kim bo thch

Super"

200 kim bo thch Blc golden slipper x kuan miao

TH 169 vua mo x rng trung quc

chen

169 vua mo x rng trung quc

201. Blc. Chialin Bao thanh thin

177 blc Chia Lin TT x Sally Taylor x blc king of

Blc. Chialin Bao qing Tian Blc chialin Pun chi

taiwan dashin #1

ten

179. Blc.Maitland x Blc. (Chunyeah#1 x

(=Blc.Oconee X Blc. Maitland )

Chunyeah #15 )

202. Pot. Sally Taylor Phong nguyen

179 tn th x bng hng en (blc chialin x( Blc

- 203 blc king of taiwan i tn #1

maitland x pot sally tailor))

Blc. King of Taiwan Da xin #1

.180 Blc.(tainan gold x Chunyeah 17)

( =Blc.Bryce Canyon X Blc. Purple Ruby )

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

68

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

204. Blc.Haw Yuan Gold VK # 2 vnh khang

221. Blc. Golden Ann thc hong kim

s 2

222. Blc. Hualet chn v #22 h ly

205. Blc. Maitland x Pot. Sally Taylor Black

223. Blc. Hualet chn v #20

Rose bng hng en

- 223 chn v 20

- 205 Blc maitland x pot sally taylor

224. Blc. Chunyeah #2 chn v s 2

205 Pot. Kat Sky Song 'Black Rose' = ( Blc.

225. C. Moscombe x Blc. Waikiki sunset

Maitland x Pot. Sally Taylor ) hc mai qu

226. Blc. Apricot Flare x Blc. Varut

HC 205. Blc. Bryce canyon x Blc. Chen's ruby

thundercloud(i ng x kim long)

TH 206. Blc. Chialin Beauty x Pot. Shinfong

226 blc Shinfong Luohyang -Golden Tree

Beauty

227 Blc. Tainan gold KTT

206 xng nhu (king of taiwan)

SC 227. Blc. Blc. Chialin x Blc. Guanmiau city

207. i ng kim Blc shinfong lvoyanz

228. Blc. Hualet #28 chn v s 28

208. Blc. Sangyang Ruby Qun long

229. Triumphal coronation "seto"

209. Lc.Orglad's grand Hu xng m nhn

.230 : chungyeanh x i tn vng .

HC 209 Lc. Orglades Grand Yu Chang

234. Blc ( Oconee x sunset sail) chim thin

Beauty AM/AOS

ng

(=Lc. Mildred River X Lc. Persepolis )

.235 to (blc chialin x pot sally taylor)

210. Blc. Chunyeah # 10 chn v s 10

.237 Blc.King of taiwan " hng minh

211. Blc. Chialin tn th

Blc.King of Taiwan Horng Ming

HC 211 Chialin New City AM/AOS

( =Blc. Bryce Canyon X Blc. Purple Ruby )

= Blc. Oconee X Blc. Maitland )

238. Blc.Golden moon mt trng vng blc king

212. Haw yuan Grace Vua mo

of taiwan

HC 212 Blc.Haw Yuan Grace Cat King

239. Lc. Mount hood Mary

(= C. Moscombe X Blc. Memoria Helen Brown )

240. Blc. Chunyeah i t nhin

213. Blc. Chunyeah Kim oanh

HC 240 - Blc. Tsutung Beauty (Taiyoung Three

214. Lc. Tainan city tng qun

Brothers )

215. Lc. Pirate king

( = Lc. Maris Song X Blc. Tzeng-Wen Beauty )

216. Blc. Eve Mary Barnett da hu da hu

241. Blc. White spark Mo trng ,gu trc

vng

,gu mo

217. Blc. Sanyang ruby Tn m hng trung

242. Lc. Shellie Compton 1129 x Lc. Mildred

HC 217 - Blc.Sanyang Ruby Xin Mei

River tuyt trung hng

BM/TOGA

243. Blc. Chuyeah #17

( =Blc.Waianae Coast X Blc.Chia Lin)

( = Blc.Tassie Barbero X Blc. Kuan-Miao Chen )

218. Blc. Taiwan queen Kim ti hu

244. Blc. Tainan gold Kim khng tc se s

HC 218 Blc.Taiwan Queen Golden Monkey

vng

(=Blc. Moscombe X Blc. George Angus )

245. Lc. Shellie Compton 1129 x Lc. Mildred

219 Blc. Chialin red rose bng hng

River 3028 bch tuyt , bch tin n

220. Blc. Shingfong Queen

246. Blc. Royd Orso Con mt to

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

69

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

247. bch m nhn

Quc bo nht bn

248. Tiu Hong hoa Nht Bn

280 .Lc.Orglad's grand (thin mu trng )

249. Bch gia li

281 Lc. Melody fair Tuyt Ngc

250. Y ct bn

282. Blc. Chialin Trng thi

HC 250 Pot. Harng Tay I-Chi-Ban

283. Blc. Chialin Thng sinh

=Pot. Prosperous Lee X pot. Wan Ta )

284. Blc. Chialin Thi dng

HC 250 Blc Red Crab X Lc Tainan City

285. Blc. Chinese Beauty Phng hong la

251. Pot. Haw Yuan Orznge t hoa tiu hong

286 l phng

hoa

287. Blc. Pamela Finney Tiu ngu

259. Slc. Empresson Mercury quc lun

Blc Pamela beauty (hng phn giai nhn) tiu

260. Blc. Kuan miao chen rng trung quc

ngu

261. Blc. Bryce canyon x Blc. Chen's ruby i

288. Blc. Young kong (bng xanh l )

nam thin

289. Blc. Royal emperor x Blc. Sunset sails

262. Blc. Chinese Beauty Hu chu

Quan cng

263. Blc tzeng-wen beauty ti vi

290. Blc. Haw Yuan Buty Kim ngoc

264. Blc tzeng-wen beauty tiu phng hong

291. Blc Haw Yuan beauty Thu ngoc

265. Hknsa . Sogo doll tiu thin s

292. Lc. Shellie compton x Blc. Red empress

HC265. Blc Tainan Gold X Blc Chuyeah

bch y cm hng gic

266. Blc. Shinfong luohyang Kim k ln

293. Blc Chyong Guu Swan (Bch ngc)

[Blc shinfong lvoyanz]

HC 293 Lc. Chyong Guu Swan White

267. Blc. White spark Thng m

Bowlder

268. Blc. Ports of Paradise Lc thanh hoa

(= Lc.Wayndora X Lc.Persepolis )

HC 268 Pot. Shinfong lisa x (Blc. Chialin x Blc.

294. Blc. King of taiwan (tn phong)

Sanyang ruby)

295. Blc Long River Compton kim tinh

269. Blc. Pamela Finney i ngu ,B

296. Blc.Magic medow .Magic flaya

ng,b ln ,b ngc ln

(NAPOLEON)

270 ng kim Lc mildred rives

297. Blc. Apricot Flare i ng,T Tng

270. Blc King Of Taiwan Hng minh # 1

298. Blc. Chunyeah Tn vn

271. Blc. Varut thundercloud Kim long

299. Lc. Shellie Compton 1129 x Lc. Mildred

272. Blc. Bayfoor Moilnum Cu vng

River 3238 Bch mu n bch tin n ???

273. Blc. White spark gu mo

300. Lc. Eage eyes ton thng mt ng,Bch

274. hng m nhn Lc Purple cascade

ng

275. Ctna. Why not n neon

301. Blc. Chialin beauty K5 x Lc. Tainan city

276. Lc. Breens Jenny Ann Khnh minh # 2

303. Blc. Chialin beauty K5 x ( Blc. Chunyeah x

277. Blc. Tainan Beauty Nguoi p i nam

Blc. Guan miao city )

278.Blc. Haw Yuan Ruby Phc cnh m nhn

305. Blc Chunyeah #10 X Blc Kuan Miao Chen

ngi p phc cnh

- TH 307 (Blc chunyeah x blc tainan gold) x blc

279. Lc.Gila Widernesse Nippon Treasure

chunyeah

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

70

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

KC 308 blc tainan gold se s vng

372. Blc. Tainan gold Kim t tc x Blc.

.313 Blc.Chunyeah x Pot. Mem wang Tzu chang

Chunyeah # 17

315. Blc. Chialin ( Tan thi x K5 ) x Lc. Tainan

373. Blc. Chialin Tn th x Blc. King of

city

Taiwan Tn phong

.315 blc king of taiwan x pot shinfong beauty ???

374. Blc. Maitland x Blc. Tainan gold Bc

330 blc chialin trng thi x lc tainan city

Kim

339. Pot. Red crab x Lc. Tainan city (cua x

375. Pot. Shinfong Lisa x Blc. Chialin TT

tng qun)

hng phan x tn th

340. Lc. Tainan city x Pot. Shinfong Lisa

376. Blc. Shinfong green x ( Blc. Tassie barbero

341. Pot. Sally Taylor X Lc. Tainan City (phong

x Blc. Lemon Tree )

nguyn x tng qun)

377. Blc. Tainan gold Kim t tc x Blc.

344. Pot. Shinfong Lisa X Lc. Tainan City

Mem-ong-wen-mo ( lc gip )

347. Blc. Bryce Canyon x Blc. ( Royal emperor

378. ( Lc.Persipolis x Z1129 ) x ( Lc.Percipolis

x Sunsetsails )

Mary x Z1129 )

.350 hp i (blc lian her glory)

TH 393 : Blc. Chunyeah x ( Blc. Chunyeah x Blc.

351 Blc. Chialin Shinshu X Lc. Tainan City

Tainan gold ) anh tun kit

361. Lc. Tainan city x Blc. Sangyang Quan

m s 397 Dialaeliocattleya winter fantasy

long

401.Lc. Orglad's grand Ng Kim

362. Blc. Chialin TT x Pot. Sally Talor

401 lc shellie compton x Blc segundima vizcarra

Phong nguyen

bch kim anh (hn tn) x nhn c s 6

363. Blc. Chunyeah x Blc. Mem-ong-wen-mo

402 i dng #5( Blc(Termthong x Golden

ch sinh x lc gip

slipper) x Blc.Apricot flare)

364. Blc. Apricot Flare x Blc.Haw Yuan Gold

Taiyoung #5

VK # 2

(=Blc. Termthong X Blc. Golden Slippers )

365. Blc.Haw Yuan Gold VK # 2 x

403. Blc Shinfong Lvoyangz (Thin mu vng)

Blc.Shinfong luohyang Hunh

HC 403 Blc.Shinfong Luohyang Yellow Tian

366. Blc. King of taiwan i tn x Blc. Mem-

Mu thin mu vng

ong-wen-mo ( Lc gip )

( = Blc.Apricot Flare X Blc. Varut Thundercloud )

367. Blc. Chialin Trng thi x Lc. Tainan

404. Blc. Chunyeah s 1 x tng vn( ich sinh x

city *tng qun*

tng vn )

368 Blc. Chuyeah X Blc (Golden Slipper X

405. C. Moscombe x Blc. Lucky strike (hng

Kuan Miao Chen) = ch sinh X kim bo thch

long)

369. Blc.( Maitland x Sunsetbay ) x Hc kim

406 thin mu vng

cang

407. Blc(Maitland miles x sunset bay) x Blc.

M x nam m x hc kim cang

Kuan miao_chen

371. Blc.( Maitland x Sunsetbay )x Blc. Kuan

.407 blc kuan miao chen x ( mem ong wen mo x

miao chen

sunset bay )

M x nam m x rng trung quc

rng trung quc x lc gip x nam m

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

71

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

.407 Kuan-Miao Chen x ( Wen Ong Men Mo x

430. Blc. Chunyeah # 1 x Blc. Golden Ant(thc

Sally Taylor )

nc hong kim)

.0408 blc chunyeah x blc toshi aoki

* 431 Pot sally Taylor x Lc tainan City

408. Blc. Chan Hsiu gold i nguyn bo

432. (Blc. Chialin beauty K5 x Blc. Chialin TT

409. Blc. Golden sliper *C.O.B* Ba cch t x

) x.(Blc. Chialin TT x Pot. Shinfong Lisa )

Blc. Kuan miao chen

431 thin nga Cynochis wine delight*EGM*

410. Blc. Kuan miao chen x Blc. Taiwan queen

433. Lc. Long river compton kim tinh x Lc

411. Lc. Mount hood Mary x Lc. Orglad's grand

Mount Hood Mary

Thin Mu

432 (K5 x tn th)x (tn th x hng phan) [blc

412. Blc. Chunyeah #15 chn v s 15

(chialin beauty x chialin)x (Blc chialinx pot

413. Blc. Chialin TT x ( Blc. Purple Ruby x

shinfong lisa)]

Pot. Shinfong Lisa )

434. Blc. Taiwan queen x ( Blc. Apricot flare x

414. C. Beaufost x Blc. Sunsetbay i dng 3

Blc. Varut thundercloud )

415. Pot Shinfong Beauty ( i dng )

435. Blc. Chialin TT x Blc. Chens Ruby [tn

416. Blc Sanyang Ruby Chn M

th x i soi ]

417. Blc. Sanyang ruby K m

436. Blc. King of Taiwan DT # 1 x Blc.

HC 417 Blc.Sanyung Ruby Chi Mei

Chialin beauty K5[i tn x K5)

(= Blc.Waianae Coast X Blc. Chialin)

437. Blc King Of Taiwan DT # 1 X Blc

418. quc hoa.(Lc shellie compton x Mildred

Chen's Ruby[i tn x i soi]

River)

438. Blc Chialin tn th X Blc King Of

419. c vng nh [(HC 85) Pot netrasiri star

Taiwan Dashin #1

bright x Blc little fairy*c vng nh*]

439. Pot Shinfong Beauty (Siu Hng Ngc)

420. Blc. Guan miao city(hoa en) x Blc.

439 ngi p tn phong

Sangyang Ruby Qun long

441. Blc. Tainan gold Bc Kim

421. Blc. Guan miao city x Blc. Chialin tn th

HC 441 Tainnan Gold North Sword

422. Blc. Chialin beauty K5 x Blc. Guan miao

(= Blc.Toshie Aoki X Blc. Waianae Princess )

city (K5 x hoa en)

445. Blc. Chialin beauty x Blc. Chialin BTT

423. Blc. Kuan miao chen x Blc (Golden Slipper

Blc. Taiwan Beauty Girl Red Dragon

X Kuan Miao Chen)[rng trung quc x kim bo

(= Blc.Chia Lin Beauty K5 X Blc. Chia Lin )

thch]

.446 . BLC . Chia Lin to x Pot . Sally Taylor

424. Blc. Waianae sunset x Blc. Kuan miao chen

.(Th Huy dalatrose Hu)

424. Blc. Waianae sunset *K*

449. trn chu (moscombe x wayndora.)

426. Blc. White spark Gu mo nh

450. Pot. Shinfong beauty Dai duong 88

427. Blc. Ports of Paradise 3G x Blc. Fortune

453. Pot Shinfong Crown Tuong quan so 1

428. Blc. Chunyeah # 1 x Blc. Tainan gold

454. Pot Shinfong Unique Tuong quan so 2

KTT

MS 457 Blc.Lius Joyance i Dng #8 =

429. Blc. Purple Ruby x Blc. Chialin Tn th

Blc.(Tainan Gold x Chunyeah) raika

(trng xuyn x tn th)

466. Blc (Chunyeah X Phuluang)taiyoung 19

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

72

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

469 Pot Sally Taylor x Tainan City Red General

0697. Blc. Chunyeah # 1 x Blc. Toshi Aoki

. 470 chunyeah No1 x memmory ong wen mo

thng tng nm sao

(fuji)

713. Lc. Long river compton Kim tinh x Lc.

471 i dng #6

Orglad's grand thin mu

474 i dng #16

TH802. Blc. (purple ruby x chialin) x Pot.

474 pot shinfong lady

Shinfong lisa

476 l cy i dng thin vng (thanhdat)

.802 (purple ruby x chialin) x shinfong lisa

480. Lc. white spark " firing cat

861. Blc Guamiau City Quan miu

481. Blc Shellie compton x Blc.Segundima

863. Lc. Tainan city x Blc. King of Taiwan i

vizcara kuwaie gem :hn tn

tn # 1

0491. Blc.Sweet Anniversery x Blc. Pamela

865. Blc. King of Taiwan i tn # 1 x (Blc.

finney

Chialin TT x Pot. Shinfong Lisa )

0495. Blc. Sweet Anniversery x Pot. Tzeng-

865 i tn s 1 x tn th x hng phan

Wen lisa

867. Lc. Tainan city x (Blc. Chialin TT x

0496 Blc. Shinfong glistem x Lc.Tainan city

Pot. Shinfong Lisa )

496 blc guanmiao city x shinfong princess ???

867 Lc (tainan city x pot shinfong lisa) x blc

.0499 Blc.(Men ong wen mo x chunyeah no 1)

chialin

503 Blc Chunyeah x K5 x Blc Chialin Tn th

868. Lc. Tainan city x (Lc. Tainan city x Pot.

(Ca hng HoaPhng)

Shinfong Lisa )

M 503(CHUNYEAH#1 X CHUNYEAH 17)X

tng qun x (tng qun x hng phan)

KIM BO THCH (Huu Minh)

878. Blc. Chialin x (Slc. Lani bird x Blc. Bryce

504 blc tainan gold x blc chuyong guu chaffich

Canyon )

504 blc tainan city x blc sally taylor (tem m s

880. Blc Chen's Ruby i soi

trn l ca hng hoa phng ???)

881 Blc chialin x pot chingua flame (tn th x

507 Blc chunyeah No 1 x Lc Tainan City X Pot

bng hng )

shinfong beauty *Supper Ruby* (ca hnh hoa

908 cha c tn ducphuong

phng)

90 ( Sally Taylor x Tainan City ) x Shinfong

506 blc chunyeah x kim k ln (shinfong

Beauty

luohyanz)

920. Blc. Chyong guu crown x Blc. Chialin

0507 Shinfong Glisterm x Tainan City

952. Blc. Pot. Shinfong Lisa x Lc. Tainan city

0509 shinfong princess x shinfong rainbow

CH 957. Pot Shinfong Unique X Lc Tainan City

.0538 lc irene finney blc pink emperor

1000 Tainan City x Chia Lin x Sunset Bay

565 i tn x chialin x post shinfong lisa

497 BLC.Toshiba, m s 2367 (thuduc)

615 ( mi v ) Lc Tainan city x Pot Shinfong

BLC APRICOTT FLARE X K5 X BLC

Purple (thehuy)

CHIALIN (cha c m s) ???

606. Pot. Sally Taylor x Lc. Tainan city x Pot.


Shinfong lisa

List nhm HC (BC FROMANTOAN cung cp)

.636 cha c tn ???


----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

73

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

HC 01. Blc Chunyeah ch sinh Nht

HC 203. Blc. King of Taiwan 1 i Tn

Ho (Good life No 1)

Nht Ho (i Tn S 1)

HC 41 tng qun x tn m

HC 204. Pot.Haw Yuan Gold 2 Vnh

Hc 42 tn m x tng qun

Khanh Nh Ho (Vnh Khang s 2)

Hc 43 tn m x K5

Pot.Haw Yuan Gold Yong Kang #2

HC 48 i dng s 3 x ch sinh s 1 C.beaufort x

(=Pot. Lemon Tree X Blc. Tassie Barbero )

Blc sunset bay x ch sinh s 1

HC 209. Lc.Orglades Grand Hu

HC 53 i dng x i dng s 3 Blc haw yuan

Xng M Nhn

beauty i dng x C beaufort x blc sunset bay

HC 211. Blc. Chialin Tn Th

Hc 55 i dng x ch sinh s 1 hawyuan beauty

HC 212. Haw Yuan Grace Miu Vng

i dng x ch sinh s 1

(Vua Mo)

HC102 (TainanCity x Sallytailor) x

Blc.Haw Yuan Grace Cat King

ShinfongBeauty (DTV) Hoa phuong

(=C.Moscombe X Blc.Memoria Helen Brown )

HC 103 (TainanCity x Sallytailor) x

HC 215. Blc.South Ghyll & Lc.Pirate King

SanyangRuby (K m) Hoa phng

Hc Tng Qun

HC 106 (Chialin TT x TainanCity) x

HC 217. Blc. Sanyang Ruby Tn M

ShinfongBeauty (DTV)

HC 218. Blc. Taiwan Queen Kim Ti

HC 107 Tai nanCity x ShinfongBeauty (DTV)

Hu (Kh Lng Vng)

Hoa phng

HC 226. Blc Shinfong Luohyang Hong

HC 107. Blc.Shinfong Luohyang

Kim Th (Golden Tree)

Tn Th Hong Kim

Blc. Shinfong Luohyang Golden Tree

Blc. Shingfong Luohyang Golden New City

( = Blc Apricot Flare X Blc. Vatury Thudercloud )

( = Blc. Apricot Flare X Blc. Chia Lin )

HC 227. Blc. Tainan Gold Kim Ti

HC 109 MS 330 x 439 VuonHue *tim Kim

Tc (S Lng Vng)

ngn*

Blc. Tainan Gold Golden Canary

HC 112 ( Cu1 x Shinfong luohyang ) x Blc Lian

HC 229. Blc. Triumphal Coronation Ta

Her Glory VuonHue *tim Kim ngn*

a "Seto"

HC 113 Blc Lian Her Glory x ( Cu1 x Shinfong

Blc. Triumphal Coronation "Seto"

luohyang ) VuonHue *tim Kim ngn*

( = Lc. Drumbeat X Blc. Pamela Hetherington )

HC 198. Blc. Guanmiau City Hoa

HC 234. Blc. Sunstate Colorchasrt (=Oconee x

Blc. Guanmiau City Black Flower

Sunset Sail) Thin ng iu (Chim Thin

(=Blc.Molbeth X Blc.Chens Ruby )

ng)

HC 200. Blc.Shinfong Gold Gem Kim

Blc. Sunstate Colorchasrt Heaven bird

Bo Thch

(=Blc.Oconee x Blc. Sunset Sail)

Blc.Shinfong Gold Gem Golden Jewel

HC 235. Blc. Bryce Canyon - Blc.Chens Ruby t

(=Blc. Golden Slippers X Blc. Kuan-Miao Chen )

Hng B o (Nho )

HC 201. Blc. Chialin Bao Thanh Thin

HC 236. Blc. Yen Corona Lc Tinh

(=Blc. Oconee X Blc. Maitland )

Linh (Thin Thn Xanh)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

74

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Blc. Yen Corona Green Genius

(= Blc.Waianae Coast X Blc. Chialin )

(=Lc.Brazilian Treasure X Blc. Memoria Helen

HC 417. Blc. Sanyang Ruby K M

Brown)

HC 419. Pot. Ahchung Yoyo Tiu Kim

HC 237. Blc.King of Taiwan Honh Minh

Ng (C vng nh)

HC 243. Blc. Chuyeah #17 17 Chn V

Pot. Ahchung Yoyo Little Goldfish BM/TOGA

#17

(=Pot.Netrasiri Starbright X Slc. Little Fairy )

HC 250. Pot. Harng Tay Nht Cp

HC 425. Pot. Tzeng-Wen Sunset 13 i

Bng (Y Cat Ban)

Dng #13

HC 267. Lc.Chan Hsiu Jewel Thng M

Pot. Tzeng-Wen Sunset Taiyoung #13

Lc. Chan Hsiu Jewel Shang Mei

(= Blc. Chunyeah X Pot.Shingfong Lisa )

(= C.Moscombe X Lc. Wayndora )

HC 426. Lc. White Spark Tiu Hng

HC 273. Lc. White Spark Hng Miu

Miu (Gu mo nh)

(Gu Mo)

Lc.White Spark Little Panda

Lc. White Spark Panda

( = LC.Shellie Compton X C. Moscombe )

(=Lc. Shellie Compton X C. Moscombe)

HC 441. Blc. Tainan Gold Bc Kim

HC 274. Lc. Purplc.Cascade Hng M

HC 441- Blc. Tainan Gold North Sword

Nhn

(= Blc.Toshie Aoki X Blc.Waianne Princess )

Lc. Purplc.Cascade Fragrant Beauty BM/TOGA

HC 445. Blc.Taiwan Beauty Girl (Blc. Chialin

(=C. Interglossa X Lc.Tokyo Magic )

Beauty x Blc. Chialin BTT) Hng Long

HC 295. Lc. Long River Compton Kim

HC 452. Pot. Shinfong Little Love 2

Tinh

Tiu Kim Ng Nh Ho (C Vng Nh S 2)

HC 296. Blc. Memoria Helen Brown

( Pot.Free Spirit X Blc.Love Sound )

N Ph Lun

HC 456. Blc. Tautung Beauty i

Blc. Memoria Helen Brown Napoleon

Dng Tam Huynh

(=Blc.Xanthette X Lc.Ann Folis )

HC 457. Blc.Lius Joyance 8 i Dng

HC 402. Blc. Termthong & Blc.Golden Slippers

#8

5 i Dng #5

Blc.Lius Joyance Taiyoung #8

HC 403. Blc.Shinfong Luohyang Hong

(= Blc.Tainnan Gold X Blc. Chunyeah )

Thin Mu (Thin mu vng)

HC 458. Pot. Shinfong Little Love 1

HC 405. Blc. Shin Shiang Giai Hng

Tiu Kim Ng Nht Ho (C Vng Nh S 1)

M Nhn

Pot .Shingfong Little Love Little Goldfish#1

Blc. Shin Shiang Love Chasisang

(= Pot.Freee Spirit X Blc.Love sound )

HC 414. Pot. Kat E-sun 3 i Dng

HC 461. Pot. Shinfong Dawn Nht Nht

#3

Xun (Nng Xun)

Pot. Kat E-sun Taiyoung #3

Pot .Shingfong Dawn Day-day Spring

(=Sc Beaufort X Blc Sunset Bay )

(= Lc. Koolau Seagulls X Pot. Love Passion )

HC 416. Blc. Sanyang Ruby Chn M

HC 462. Blc.Lius Joyance 12 i

HC 416- Blc. Sanyang Ruby Jen Mei

Dng #12

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

75

S TAY TRNG V CHM SC LAN CATTLEYA


http://vnorchids.net
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Blc.Lius Joyance Taiyoung #12

(=C.Moscombe X Lc. Shellie Compton )

(= Blc. Tainan Gold X Blc. Chunyeah )

968 Chia lin New city x Siu Hng Ngc (thehuy)

HC 463. Blc. Ahchung Ruby i

A53 . ( Cu1 x memong wenmo) x tainangold.

Dng Hng Tinh

(loang)

Blc. Ahchung Ruby Taiyoung Red Star

MS.684. BLC.CHIA LIN "TT" x pot.Red Crab x

( = Blc. Sangyung Ruby X Lc.Tainan City )

BLC.Oconee(m ca duongminhOrchids)

HC 466. Blc.Chunyeah & Blc. Pu Lung 19

MS.685. LC.Tainan City x pot. Red Crab x

i Dng #19

BLC.Oconee(m ca duongminhOrchids)

HC 467. Epe Joseph Romans Tiu Hoa

Ms 477 Blc. Chuyeah X Kim bo thch (Blc

Miu (Mo Hoa Nh)

Golden Slipper X Kuan Miao Chen)m ca Kim

HC 468. Blc.Chan Hsiu Gold 15 i

ngn

Dng #15
(=Blc. Chunyeah X Blc. Memoria Ong Wen-Mo )
HC 469. Pot. Sally Taylor & Lc.Tainan City
Hng Tng Qun
HC 470. Blc.Chan Hsiu Gold (Chunyeah No1 x
Memory Ong Wen Mo) Ph S
Blc.Chan Hsiu Gold Fuji SM/TOGA
(=Blc.Chunyeah No1 x Blc.Memory Ong WenMo)
HC 471. Blc. Taiwan Ruby 6 i
Dng #6
Blc. Taiwan Ruby Taiyoung #6
=Blc. Chyong Guu Chaffinch X Blc. Chunyeah )
HC 472. Blc.Tsutung Beauty Giai
L M Nhn
HC 472 Blc Tsutung Beauty Chia-Lee-Beaty
(=Lc. Maris Song X Blc. Tzeng-Wen Beauty )
HC 473. Pot. Shin Shiang Diamond 1
i Dng #1
HC 473- Pot. Shin Shiang Diamond Taiyougn
#1 BM/APOC8
HC 474. Pot. Shinfong Lady 6 i
Dng #16
(= Pot.Red Cardinal X Lc.Tainnan City )
HC 480. Lc.White Spark Tiu Dim Miu
(Firing Cat)
Lc.White Spark Fire Cat
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trn Mnh (ST v bin son)

76

You might also like